Ayak Kemikleri Anatomisi

 

Ayak Kemikleri Anatomisi; Dışarıdan basit gibi görünmekle birlikte tüm vücudun ağırlığını taşıyan ayak kemikleri insan iskeleti içinde önemli bir yer tutar. İnsan vücudunun ağırlığını taşıma, dengeli bir şekilde ağırlığı dağıtma ve hareketi sağlama görevini üstlenmiş kemik yapılardır. 

Ayak kemikleri anatomisi incelenirken ayak bileği, ayak tarağı ve parmaklar ayrı ayrı incelenir. Her bir ayak iskeletinde 26 adet kemik bulunur. Ayak kemikleri anatomisi incelenirken ayakta yer alan eklemler de kemiklerle birlikte incelenir. Bu eklemler Talus ile başlar. 

Özellikle ayak bileği üst üste binmiş iki eklemden oluşur. Tibua ve fibula kemikleri ile beraber bu eklemler ayak bileğini oluşturur. Ayak arka alt kısmını oluşturan topuk talus kemiği olarak adlandırılır. Talus, subtalar eklemler ile birleşerek yukarı ve aşağı doğru hareketi sağlar. 

Yeni doğanlarda ayak kemikleri anatomisi incelenirken 12 yaşına kadar kemik doku varlığı değil de yumuşak doku varlığı söz konusudur. Çocuk ayaklarında kemik yerine kalsiyum içeren yumuşak elastiki dokuların varlığı kabul edilir. Bu yumuşak doku 12 yaşından sonra kemik yapı olarak kabul edilir. Çünkü çocukların ayaklarındaki kalsiyum 10-12 yaşında bütünleşerek ayak kemikleri anatomisini oluşturur.

Ayak bileği kemikleri ( Ossa tarsi); Ayak bileğinde yedi adet kemik bulunur. Topuk kemiği, aşık kemiği, sandal kemiği, zar kemik,ve üç tane konik kemik bulunur. Arka sıra kemikleri iki büyük kemiktir. Eklem kemiği, aşık kemiği ayak bileği eklemine katılır. Topuk kemiği, ayak iskeletinin en büyük kemiğidir. Topuk çıkıntısı oluşturur. Topuk kemiği ile aşık kemiği arasında yer alan topuk eklemi ayağın dikey ekseni etrafında hareket etmesine olanak sağlar.

Ayak tarak kemikleri (Ossa metetarsi); Ayak tabanıyla, ayak sırtını beş tane uzun bir kemik oluşturur. El tarak kemiklerine benzer. Birinci metatarsal kemik diğerlerine göre daha uzundur. Bunun sebebi ise yerden kalkışta ağırlığı taşıdığı içindir.Birinci metatarsal kemik diğer metatarsal kemiklerden biraz daha kısa ve daha kalın yapılır. 

Taşınan yükün büyük bir bölümü birinci ve ikinci metatarsal kemikler tarafından taşınır. Tüm yük ve ağırlığın metatarsal kemiklere binmesi yüzünden en çok ayak hastalığı bu kemiklerde görülür. Kadınlarda baş parmak çıkıntısı olarak görülen hastalıklar bu kemiklerdeki yıpranmadan kaynaklıdır. 

Topuklu ayakkabı ve dar ayakkabılar metatarsal kemiklerde aşınmaya neden olmakta ve kemiğin yuvarlak uçlarında iltihap oluşturmaktadır. Üçüncü ve dördüncü metatarsal kemikler ise ayak sinirleri ile temas ettiklerinde morton nöronu hastalığı ortaya çıkar.

Ayak parmak kemikleri (Ossa digitorum pedis); Ayak parmakların iskeletini oluşturan küçük kemiklerdir. Baş parmakta iki tane bulunur. Diğer parmaklarda ise üç tane kemik bulunur. Bunların hepsinin aralarında yer alan eklemler vardır.