Verem Aşısı Nedir ?

 

Verem aşısı, dünyada yaygın olarak bulunan verem mikrobuna karşı korunma sağlayan bir aşıdır. Akciğer, kemik, böbrek veremi, menenjit, millier verem gibi veremlerde oldukça etkilidir. Bunun yanında cüzzam, mesane kanseri, alerjik hastalıklar gibi rahatsızlıklarda da etkili olmaktadır. Aşı verem aşısı olarak bilinmesine rağmen, tıpta BCG aşısı olarak adlandırılır. 

Verem aşısının özellikleri nedir?

Isı ve ışığa karşı dayanıksız olan BCG aşısı, cilt altına enjekte edilir. Aşı yapılan bölge alkollü pamukla silinmez. Enjektörle hava çekilmemesi gerekir. Bir yaşından küçük olan kişilere 0,05 cc, büyüklere 0,1 cc uygulama yapılır. Aşı lenfatik sistemle ve kanla patojen basilin yayılmasını önler. 

Tetanoz Aşısı Nedir ?

 

Tetanoz aşısı, tetanoz hastalığından korunmak için uygulanmalıdır. Çocukluk çağlarında Sağlık Bakanlığı tarafından tam bir etki sağlaması için, beş doz olarak uygulanmaktadır. DBT (difteri, boğmaca, tetanoz) aşısı halk arasında karma aşı olarak bilinir. 2.3. ve 4. aylarda ilk üç doz, 16. ve 24. aylarda dördüncü doz, ilköğretim 1. sınıfta beşinci doz yapılarak, uzun süreli koruma sağlanır. 

Yeni doğan tetanozlarının önlenmesi açısından, hamilelere iki doz aşı yapılmalıdır. Yaralanma durumunda doktor tarafından kişinin aşı durumu değerlendirilmelidir. Aşıları tam olarak yapılmış olan kişilere, yarası kirli olması durumunda aşıların üzerinden 5 yıl geçmişse, yarasının temiz olması durumunda aşılarının üzerinden 10 geçmişse tekrar aşılama yapılır. 

Su Çiçeği Aşısı Nedir ?

 

Su çiçeği aşısı, içi sıvıyla dolu döküntülerle yaşanan ve bulaşıcı özelliği olan su çiçeği hastalığına karşı korunma sağlayan aşıdır. Bebeklik ve yetişkinlik dönemlerinde oldukça şiddetli geçirilen su çiçeği, deride izlere, beyin iltihabına, zatürreye neden olabilir. Aşının yapılaması hastalığa karşı %95 ve 100 oranında koruma sağlar.

 Öksürme, soluma, hapşırma ve ciltteki döküntülere temas etmekle, insandan insana bulaşan hastalığa, aşının meydana getirdiği antikorların yardımıyla bağışıklık sağlanır. Bir yaşından büyük çocuklara, daha önce bu hastalığı geçirmemişlerse tek doz olarak uygulanabilir. Aşının 4-6 yaş arasında tekrarı yapılabilir. Okul, kreş gibi yerlerde eğitim alacak çocuklar, hastalığı geçirmemişlerse mutlaka aşılanmalıdır.

Rotavirüs Aşısı Nedir ?

 

Rota virüs aşısı, çocuklarda ishal nedeni olan rota virüs enfeksiyonlarından korunmak için geliştirilmiştir. Gelişmiş ülkelerin de için de bulunduğu istatistiklerde her yıl 453.000 çocuk ishal enfeksiyonlarına bağlı olarak ölmekte ve 2 milyon çocuk ise hastanelerde yatırılmaktadır. Rota virüs çok hızlı yayılabilen dirençli ve su kalitesini bozan bir virüstür. Dünyadaki her çocuk bu enfeksiyon riskini taşımaktadır. Rotarix ve RotaTEKQ adı verilen iki tane rota virüs aşısı vardır.

Etkili olduğu iddia edilen rota virüs aşısı Hindistan da FAZ3 araştırma seviyesine kadar gelmiştir. 2009 yılında Dünya Sağlık Örgütü ulusal bağışıklama programlarına rota virüs aşısının alınmasını önermiştir. Bir çok yetişmiş ülke bu öneriye uyarak rutin bağışıklama programlarında rota virüs aşısına yer vermişlerdir.

Meningokok Aşısı Nedir ?

 

Meningokok aşısı, mikrobik menenjit olan Meningokok menenjitine karşı korunma sağlayan bir aşıdır. Çocuklar karma ve zatürre aşısı olduklarında, mikrobik menenjite karşı korunabilir. Fakat meningokok hastalığına karşı bu şekilde korunamazlar. Bu hastalık hem hızlı, hem de ağır seyirli bir rahatsızlıktır. 

Bu menenjit vakalarında % 10 oranında, sepsis halinde % 20 oranında ölüm gerçekleşmektedir. Menenjit beyin iltihabının yanında, vücutta ağır kanamalara, döküntüye ve çok sayıda organın yetmezliğine neden olan meningokoksemi korkulan bir hastalıktır.  

Menenjit Aşısı Nedir ?

 

Menenjit aşısı, genellikle karma aşılarla birlikte uygulanan bir aşıdır. 2013 yılından itibaren ayrı olarak uygulanmaya başlanmıştır. Bu aşı karma aşılarla uygulanan aşıdan daha farklıdır. Karma aşıları yapılan çocuklar, mikrobik kaynaklı olan menenjite karşı korunur. 

Menenjitin başka bir çeşidi olan "Meningokok Menenjit" mikrobuna karşı korunma bu aşıyla sağlanamaz. Bu rahatsızlık ağır seyirli ve tehlikeli bir hastalıktır. Hastaların yaklaşık olarak %20'sinde ölümle sonuçlanır. Genellikle 5 yaşın altındaki çocuklarda ve 15-20 yaş arası gençlerde görülmektedir. 

Kuduz Aşısı Nedir ?

 

Kuduz aşısı, hasta olan bir hayvan tarafından ısırılma sonucunda, tükürüğün deri ya da mukozalara temas sonucunda bulaşmasıyla oluşacak beyin iltihabını önlemek amacıyla tatbik edilir. Hastalığın kuluçka süresi ısırılan yerin beyne yakınlığı, ısırığın sinir uçları bakımından zengin olması, ısırığın şiddeti ve vücuttaki virüs miktarı ile alakalıdır. 

Bu belirtilerin olması halinde kuluçka süresi kısalmaktadır. Hastalık genellikle 20-60 gün arasında açığa çıkar. Gerekli tedavi yapılmazsa, hastalık ilerleme göstererek, kişiyi ölüme götürecektir.  

Konjuge Pnömokok Aşısı Nedir ?

 

Konjuge pnömokok, vücudun değişik bölgelerinde ciddi enfeksiyonlara yol açabilen bir bakteri türüne karşı geliştirilen bir aşıdır. Özellikle bebekler ve küçük yaştaki çocuklarda oldukça ciddi hastalıklara yada kalıcı hasarlara yol açabilen pnömokok bakterisi ölümcül sonuçlara bile yol açabilmektedir.

Bu bakteri türüne karşı bağışıklık sağlaması ve koruyucu olması amacıyla iki tür aşı geliştirilmiştir. Konjuge pnömokok aşısı ve polisakkarit pnömokok aşısı adlarını taşıyan aşı türlerinden ilki bebek ve çocukları pnömokok bakterisinin yol açtığı enfeksiyonlara karşı koruyabilmek için geliştirilmiştir.  Bu  bakterinin bebek ve  çocuklarda oluşturabildiği bazı hastalıklar şunlardır;

KKK Aşısı Nedir ?

 

KKK aşısı, açılım olarak kızamık, kabakulak ve kızamıkçık demektir. Genellikle bu aşı çocuklarda uygulanmaktadır. Bu aşıların üçü de hemen hemen tüm çocuklarda ömür boyu devam eden bağışlıklık sağlamaktadır. KKK aşısı, çocuklara iki doz olarak verilmelidir. Birinci doz 12-15 aylıkken, ikinci doz ise 4-6 yaş arasında uygulanmalıdır.

 KKK aşısı, ayrı ayrı da yapılabilir. Ama bu yöntem, 3 defa aşı yapılmasını gerektireceği için tercih edilmemektedir. Ayrıca KKK aşısı, hayati tehlike yaratan alerjik reaksiyon geçirmiş kişilere, orta veya ağır derecede hasta kişilere ve hamile kadınlara yapılmamalıdır. 

Kızamık Aşısı Nedir?

 

Kızamık aşısı nezle, ateş, öksürük şikayetleri ile ortaya çıkan ciltte döküntülere neden olan kızamık hastalığına karşı uygulanan bir aşıdır. Bu hastalık kulak iltihabı, zatürre nadir olsa da beyin iltihabı, hepatit, kalp ve böbrek iltihabı gibi ciddi hastalıklara neden olabileceğinden, koruyucu aşının uygulanması gerekir. Hastalık belirtilerden önceki iki gün ve döküntüden sonraki beş gün nefes yoluyla insanlara bulaşır.

Kızamık aşısının uygulaması nasıl olur?

Hpv Aşısı Hakkında Bilinmeyenler

 

HPV aşısı, rahim ağzı kanserinden korunmak için yapılmaktadır. Human Papiloma Virüs (HPV) cinsel temasla bulaşan hastalıklar arasında ilk sırayı almaktadır. Bunun yanında deri temasıyla da virüsün bulaşma özelliği bulunmaktadır. Virüs bulaşmasından sonra 6 haftada etkili olur ve yıllarca sessiz bir dönem geçirebilir.

 Bağışıklık sistemi sebebiyle baskılanabilir. Bu virüs kadınlarda rahim ağzı kanserine ve genital siğillere sebep olmakta, erkekler ise bu virüsü kadınlara bulaştırmaktadır. Aşı canlı virüs taşımaz ve 6 ay içinde 3 doz halinde uygulanır. Aşı hastalıklara sebep olan dört farklı virüse karşı korunma sağlar.

Zatürre Aşısı Nedir ?

 

Zatürre aşısı, halk arasında zatürre aşısı olarak bilinen pnömokok aşısı, buna en çok sebep olan streptococcus pneumoniae adlı bakteriye karşı bağışıklık oluşturarak, risk altında olan kişileri zatürre hastalığından korur. Uygulanan aşı 23 adet alt gruba karşı bağışıklık kazandırır. 

Zatürre, septisemi, menenjit gibi hastalıkların yanında, % 10-50 oranında sinüzit ve orta kulak iltihabına karşı koruyucu etkileri olmaktadır. Aşı  aylık bebeklere bile uygulanabildiğinden, hastalıklara karşı koruyucu etkisi oldukça önemlidir. Aşı bebekler 2-3 aylık olduğunda başlanır. 2.-4.-6. ve12. ayda tekrarlanarak, 

Hepatit B Aşısı

 

Hepatit B aşısı, zamanında ve usulüne uygun yapıldığında erişkin kişilerde yüzde doksanın üzerinde, bebeklerde ise yüzde yüz koruyuculuğu olan bir bağışıklık aşısıdır. Hepatit B ilk başta hafif bir hastalık iken, daha sonra ömür boyu devam edebilecek karaciğer kanserine ve siroz hastalığına yol açabilecek karaciğer hastalığıdır. Bu hastalığın akut veya kronik safhası olabilir. 

Bu hastalık Hepatit B Virüsü (HBV) ile meydana gelir. HBV vücuda alan kişide HBV enfeksiyonunun akut evresi meydana gelir. Bu virüs şayet altı aydan fazla sürerse enfeksiyon kronikleşir. Kronik HBV çoğunlukla ömür boyu devam eder. Bebeklerde bu virüsün kronikleşme oranı yaklaşık %90'dır. Yaş ilerledikçe bu oran düşer. Beş yaşlarında bu oran %40’a düşer. Bu yaşlardan sonra ise %5’e düşer.Bu virüsten korunmanın yöntemi kesinlikle aşılanmaktır.

Hepatit A Aşısı

 

Hepatit a aşısı, hepatit a virüsünün neden olduğu ciddi bir karaciğer hastalığını önlemek için yapılan aşıdır. Hepatit A ciltte ve gözlerde sarılığa, koyu renkte idrara neden olan, grip benzeri bir rahatsızlıktır. Çocuklarda ishale ve şiddetli karın ağrılarına sebep olabilir. Yetişkinlerde daha ağır geçtiğinden, hastaneye yatma söz konusu olabilir. 

Yetişkinlerin bir ay gibi bir sürede, çalışamayacak kadar hasta olmasına neden olabilecek bir hastalıktır. Bazı hallerde ölüme kadar götürebilir. Hepatit a aşısı bu rahatsızlığı önleyebilir. Korunmanın uzun süreli olması isteniyorsa, 6 ay arayla iki doz aşı yapılmalıdır.

Grip Aşısı Nedir ?

 

Grip aşısı, uygulanan insanlar gribe karşı %70 ile %90 arasında bağışıklık kazanır. Bu aşının özellikle çocuklar ve yaşlılar için uygulanması gereklidir. Çünkü çocuk ve yaşlılar bağışıklık sistemlerinin zayıf olmasından dolayı kış aylarında bu hastalıktan oldukça fazla etkilenmektedir. 

Grip aşısının bağışıklık yapmaması halinde bile hastalığın oluşturduğu komplikasyonları hafiflettiği bilinmektedir. Özellikle yaşlıların kalp krizi, zatürre, felç gibi hastalıklardan korunmasına yardımcı olur. Aşı inaktif (ölü aşı) bir aşıdır. Her sene yeni virüslere karşı yeniden hazırlanmaktadır.

Gebelikte Tetanoz Aşısı

 

Gebelikte tetanoz aşısı, yapılması gerekli olan aşılardandır. kızamıkçık, kabakulak, kızamık ve suçiçeği gibi aşıların içerisinde bulunan canlı mikroorganizmalardan dolayı uygulanmasında sakınca görülürken, tetanoz aşısının uygulanmasında her hangi bir sakınca gözlenmemektedir. Nedeni ise tetanoz aşısının içerisinde canlı mikroorganizmaların yer almamasıdır. 

Tetanoz aşısı tam anlamıyla inaktif tetanoz ve difteri arseniklerinin pürifiye edilerek yapılmış bir toksid aşıdır. Daha önceler de hiç tetanoz aşısı uygulanmamış yahut aşının uygulanmasının üzerinden 10 yıl kadar bir zaman geçmiş ise her gebe kadına tetanoz aşısı yaptırmaları istenebilir.  

DaBT İPA Hib Aşısı Nedir ?

 

DaBT-İPA-Hib (Difteri, aselüler boğmaca, tetanos, inaktif polio, hemofilus influenza tip b-Beşli aşı): 2, 4 ve 6. ayların sonunda birer doz, 18 ay sonunda pekiştirme dozu.

DaBT IPA Hib aşısı ne zaman yapılır?

*Çocukluk çağı aşılama takvimine okul aşıları ile devam edilecektir. -59 ayın üzerindeki çocuklara DaBT-İPA şeklinde uygulanmalıdır. 15–59 ay arası çocuklarda tek doz Hib yeterlidir. -DaBT-İPA-Hib aşısının ilk dozunun 12-14 aylık iken uygulandığı çocuklara ikinci doz da DaBT-İPA-Hib şeklinde uygulanmalıdır.

Çocuk Felci Aşısı

 

Çocuk Felci Aşısı, Çocuk felci hastalığının nedeni, polio virüsü olan bir mikroptur. Çocuk felci etkeni sinsi ilerleyen ve bulaşan bir tür hastalıktır. Çocuk felci genelde 1 ila 4 yaş arası çocuklarda görülür. Bir yaşından büyük yaş grubundan olan çocuklar ve yetişkinler üzerinde bu mikrobu aldıklarında çocuk felcine sebep olan virüs, insan dışkısından ve boğaz salgısından kaynaklanır.

 Daha sonra boğazda ve bağırsaklarda çoğalır ve vücudun diğer bölgelerine yayılır. Yani dışkı ile temasa geçen su ve besinlerin tüketilmesi, karasineklerin dışkıdan mikrobu alıp taşıması, çevre koşullarının kötü olduğu yerlerde havaya yayılan mikrobun solunması ile hastalık bulaşır. Çocuk felcine neden olan bu virüs, vücuda girdikten sonra omuriliğe yerleşir ve orada kasların hareketlerini sağlayan sinir hücrelerini hasara uğratır. Bu hasarla birlikte sinir hücreleri yeni hücreleri alamadığından dolayı kaslar da artık çalışamaz duruma gelir ve o organ felç olur.

Bcg Aşısı Nedir ?

 

Bcg aşısı, halk arasında verem aşısı olarak tanımlanmaktadır. Prosedür olarak sol omuz başından cilt içine enjekte şeklinde uygulanır ve uygulamadan bir müddet sonra böcek ısırığını andıran geçici bir kabartı oluşmalıdır. Oluşan kabartı 10-15 dakika sonra ortadan kaybolur, bu kabartı aşının doğru yapıldığının göstergesidir..

1998-1999 yıllarında doğum gerçekleştikten hemen sonra ya da 2 gün sonra uygulanmaktaydı. Bu durum bazı yan etkilere yol açtığı için günümüzde yeni doğan bebekler 2. ayını doldurduktan sonra uygulanmaktadır. BCG aşısı, ateş gibi herhangi bir yan etkiye neden olmaz. Aşı yapıldıktan yaklaşık 25-30 gün sonra bir sertlik ve daha sonra ufak bir sivilceyi andıran bir kızartı oluşur. Oluşan kabarıklık ağır ağır kabuk bağlar ve daha sonra iz bırakarak ortadan kaybolur. Unutulmamalıdır ki, bu sivilceye benzer kızarıklık ve iyileşme süresi uzun zaman sürebilir, şayet herhangi bir şikayete yol açmaz.

Aşı Rapeli Nedir ?

 

Aşı rapeli, çocukluk çağında uygulanan aşıların belli bir zamandan sonra yeniden yapılmasına denir. Daha önce yapılan aşının yeniden uygulanması, yani aşı rapeli, çocukların bağışıklık sistemini yeniden harekete geçirmek için yapılır. 

Aşı rapelinin tıp sözlüğündeki anlamı, tekrar yapılan güçlendirici aşı,ek aşıdır. Ana aşılardan bir süre sonra yapılan, antikor yapımını arttırıcı ve güçlendirici aşı demektir. Aşı rapeli bir anlamda aşının tutması için yinelenmesidir.