Amonyak: (NH3), Sanayide en fazla azotlu gübreler ve nitrik asidin üretiminde ilk maddesi olarak kullanılır. Laboratuarlarda zayıf baz ve birçok kimyasal maddenin elde edilmesi içinde kullanılır. Amonyak bilhassa nitrik asit ile amonyum tuzlarının imalı, üre, boya, ilaç ve plastik benzeri organik madde üretiminde kullanılır.
Amonyak gazı normal ısıda basınç uygulandığı zaman kolayca sıvılaşır, meydana çıkan bu sıvının buharlaşma ısısı ise yüksektir (327 kcal/g), bunun için endüstride soğutucu olarak kullanılır.
Özelliği; renksiz, kendine özgü keskin kokusu olup ayrıca zehirli ve aşındırıcıdır. Oda sıcaklığında gaz halindedir ve düşük sıcaklıklarda alevlenme özelliği taşır. Kimyasal olarak bazik' tir. Normal ısıda, basınç altında kolay bir şekilde sıvılaşır.
Amonyak Kullanım Alanları: Gübre Sanayi, Nitrik asit üretimi, ilk başlangıç maddesi olarak endüstriyel soğutma sistemleri ile soğutma gayesiyle kimya sanayinde ilaç, boya, naylon, tuz ve plastik üretim malzemelerin ısıl işlemlerinde hidrojen ve azot kaynağı olarak, Gaz Nitrür işlemi için ise parça yüzeylerine azot emdirme gayesiyle kullanılır.
Amonyak formulü NH3 olan; azot atomu ile hidrojen atomundan meydana gelen renksiz, keskin ve hoş olmayan bir kokuya sahip, gaz bileşiğinden meydana gelir. OH- iyonu bulunmadığı halde zayıf baz özelliği gösterir. Gazlaşma gizli ısısı çok yüksek olduğu için sanayi tesislerinde soğutucu madde olarak kullanılır. 17,0304 g/mol molekül ağırlığı, 1 Atmosfer basınç ta kaynama noktası -33.34 °C (239.81 K). -78 derecede donması nedeniyle oda ısısında gaz şeklinde bulunur. Bileşikteki N atomu sp3 hibritleşme yapmıştır. Bağ yapmamış bir çift elektronu olduğu için, molekül şekli üçgen piramittir. Bundan dolayı polar bir moleküldür. Molekülleri polar olmasından dolayı, su içinde yüksek oranda çözülmektedir.
Amonyak İsminin kökeni eski mısıra kadar dayanır. Amon tapınağını ısıtmak için kullanılan deve tezeğinden çıkan gazlardan, tapınak duvarlarında, tavanında sofra tuzuna benzer, beyaz kristaller halindeki amonyum klorür yani nişadır birikmiştir. Bu oluşuma da o devirlerde "Amonun Tuzu" diye söylenirmiş.
Amonyak, ilaç, boya, gübre, parfüm gibi maddelerin sentezlenmesi olayında ilk basamak olarak kullanılır. Amonyak ayrıca temizlik maddelerinin içerisinde de kullanılır. Amonyak canlılar için çok zehirli bir maddedir, kullanırken dikkat çok fazla etmek gerekir.
Amonyak kovalent bağlı bileşiktir. Ametal ve Ametal bağıdır. Molekülleri polar olduğu için su içinde yüksek oranda çözülmektedir. Amonyak molekülü kendi arasında olduğu gibi, su molekülleri ile de zayıf hidrojen bağı oluşturmaktadır. Bu nedenden suda çok fazla çözünür. 1 atmosfer basınçta ve 0 derecede 1 litre su içinde 1300 litre, 20 derece ısıda ise 700 litre amonyak çözülmektedir. Oda koşulları altında doymuş amonyak çözeltisi %34’ lük olup, yoğunluğu 0,88 g/ml dir.
Piyasada amonyak adı altında bulunan ve satılan bu maddeler amonyağın sulu çözeltisi olan amonyum hidroksittir.
Temizlik malzemeleri ile gübre ve patlayıcı yapımında kullanılır.
Amonyak Fiziksel Ve Kimyasal Özellikler:
- Donma noktası: -72 oC (%30 NH4OH)
- Kaynama noktası: 28 oC (%30 NH4OH)
- Su içindeki çözünürlük: sonsuz.
- Özgül Ağırlık: 0,906 gr/cm3 (+20 oC de)
- Görünüş ve kokusu: Berrak, renksiz, keskin ve boğucu kokusu vardır.
- Buhar Basıncı: 73 kPa (%30 NH4OH 20 oC de)
Ürün Özellikleri:
- Saf Amonyak: % 99,9 Saflık
- Sıvı Amonyak (Sulu Çözelti)
- Sulu Çözelti Ağırlık: 20° C, %25
- Sulu Çözelti Yoğunluk: 20° C, 0,903 gr/cm3
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder