Arter Basıncı

 

Arter basıncı; kalbin kan pompalaması sonucu olan aort ve arteriyel damarların her birine uygulanan basıncı verilen isimdir. Bu basıncı ölçmek için mmHg ölçü birimi kullanılmaktadır. Sistolik basınç sol ventrikülün aorta kan pompalamasıyla damar içindeki basıncın en yüksek olduğu basınca denir. 

Sol ventrikülün tekrar kan dolması için gevşemesiylede disatolik basınç oluşur. Bu durumda ise damar içindeki basınç düşecektir. Bu basınçlar arter basıncının ölçülmesinde iki değerdir. Arter basıncının yüksek seviyelere gelmesiyle arteriyel hipertansiyon denilen durum görülecektir. 

Sistolik basınç halk arasında bilinen ismi büyük tansiyon, disatolik basıncın halk arasında bilinen ismi ise küçük tansiyondur. Yetişkin bir bireyde arter basıncı 140-90 mmHg veya 100-70 mmHg arasında olmalıdır. Halk arasında 14'e 9 şeklinde ifade edilmektedir. Bu basıncın üzerine çıkılmasıyla hipertansiyon oluşmaktadır.

Arter basıncının yükselmesinin nedenleri;

• Hormonlar nedeniyle yükselebilmektedir; ostrojen hormonu, feokromasitoma, cushing hastalığı gibi nedenlerden dolayı arter basıncı artmaktadır ve hipertansiyon görülmektedir.
• Böbrek rahatsızlıkları arter basıncını etkilemektedir; böbrek damarlarındaki tek ve çift taraflı daralmalar, böbrek kistleri, böbrek tümörleri ve nefritler arter basıncının artmasına neden olmaktadır.
• Kalp ve damarların sebep olduğu hipertansiyon nedenleri ise aort damar yetmezliği, damarlarda daralma, mitral kapak yetmezliği, sol ventrikülün düzensiz çalışması gibi nedenlerden kaynaklanmaktadır.
• Kadınlarda hamilelik döneminde, merkezi sinir sistemi hastalıklarında ve bazı ilaçların yan etkisi olarak da hipertansiyon oluşabilmektedir.

Arter basıncı ölçümü,

Kişinin yatar pozisyonda olması ve en az 5 dakika boyunca fazla hareket etmemesi sonucun doğruluğu açısından önemlidir. İlk ölçümde değer normal değerlerin üstünde çıkmışsa bir kaç dakika arayla tekrar ölçülmesinde fayda vardır. 

Hipertansiyon önlem alınmazsa ciddi sonuçlar doğurabilmektedir. Kör kalma, felç, kalp yetmezliği, kol ve bacaklarda istemsiz hareketlerin olması gibi birçok olumsuz duruma neden olabilmektedir. İlgili polikliniklere başvurularak gerekli tedavilerin yapılması çok ciddi rahatsızlıkların önüne geçilmesinde faydalı olacaktır.

Arter basıncını dengelemek,

• Her insanda aynı ilaç aynı etkiyi göstermeyeceğinden hipertansiyon ilaçları kullanırken iyi bir hekimin tedavisi sonucu verdiği ilaçları kullanmak gerekmektedir.
• Hipertansiyon kişisel duygularla yakından ilişki bir hastalıktır, bu hastalığı bulunan kişiler çok fazla sinirlenmemeli ve stresten uzak kalmalıdırlar.
• Arter basıncı böbrek hastalıklarıyla ilgili olduğundan dengede tutmak için tuz kullanımı azaltılmalı, damar daralmalarını önlemek maksadıyla obeziteye karşı önlem alınmalıdır.
• Sağlıklı bir yaşam için gerekli olan hafif egzersizler ve dengeli beslenme her hastalıkta ve rahatsızlıkta önerilen şeylerdir. Arter basıncı düşmesinde egzersizlerin çok faydası vardır.