Tetanoz Aşısı Nedir ?

 

Tetanoz aşısı, tetanoz hastalığından korunmak için uygulanmalıdır. Çocukluk çağlarında Sağlık Bakanlığı tarafından tam bir etki sağlaması için, beş doz olarak uygulanmaktadır. DBT (difteri, boğmaca, tetanoz) aşısı halk arasında karma aşı olarak bilinir. 2.3. ve 4. aylarda ilk üç doz, 16. ve 24. aylarda dördüncü doz, ilköğretim 1. sınıfta beşinci doz yapılarak, uzun süreli koruma sağlanır. 

Yeni doğan tetanozlarının önlenmesi açısından, hamilelere iki doz aşı yapılmalıdır. Yaralanma durumunda doktor tarafından kişinin aşı durumu değerlendirilmelidir. Aşıları tam olarak yapılmış olan kişilere, yarası kirli olması durumunda aşıların üzerinden 5 yıl geçmişse, yarasının temiz olması durumunda aşılarının üzerinden 10 geçmişse tekrar aşılama yapılır. 

Kirli olan yaralara tetanoz immün globülini de yapılması fayda sağlayacaktır. Çocukluk yıllarında yapılan aşı üç hastalığa karşı yüksek oranda koruma sağlamaktadır. Ölü difteri, tetanoz ve boğmaca mikrobunu içeren aşı, boğmaca mikrobunun yan etkilerinden dolayı son zamanlarda boğmaca toksinlerinden oluşan DaBT şeklinde uygulanmaktadır. Bu aşı diğerinden daha fazla etkili olmasa da, yan etkileri daha az olacaktır.

Tetanoz aşısı ne kadar koruma sağlar?

Hastalığın geçirilmiş olması bağışıklık sağlamayacaktır. Hastalığa karşı çocukluk yıllarında üç doz aşı uygulanması tam korunmayı sağlayacaktır. Tetanoz mikrobu canlı olarak uygulanmadığı için, on yıl sonra bağışıklık azalacaktır. Her on yılda bir tekrarlanacak aşı sayesinde %100 korunma sağlanacaktır. Çocukluk yıllarından sonra tekrarlanacak aşı sadece dT tetanoz aşısı olarak uygulanmaktadır. Salgıladığı zehir sayesinde vücudu etkisi altına alan tetanoz mikrobu felç ve kasılmalara neden olarak, solunumu felç eder. Hasta solunum yetmezliğinden hayatını kaybeder. Bu sebeple aşılanmayı ihmal etmemeliyiz.

Tetanoz aşısının yan etkileri nelerdir?

Aşının en sık rastlanan yan etkisi aşının yapıldığı yerde kızarıklık, hassasiyet, ağrı ve şişliktir. Yapılacak 4. ve 5. dozlardan sonra daha fazla görülen bu etkiler, iki gün içerisinde ortaya çıkar. Bazı durumlarda aşının yapıldığı bacak veya kolun tamamen şiştiği de görülür. Yaklaşık olarak dört gün devam eden etkiler, kendiliğinden düzelmektedir. Bazı durumlarda ateş, iştahsızlık ve halsizlik belirtileri de görülebilir. Aşılanmadan sonra görülen nedensiz ağlamalar, bazı ateşli durumlarda kasılmalar izlenebilir. Ateşin yol açtığı kasılma nöbetlerini önlemek için, ateş düşürücüler verilmesi gerekir.

Tetanoz aşısının uygulanmaması gereken durumlar nelerdir?

• İlk doz aşının ardından gelişen alerjik reaksiyonlardan sonra aşılara devam edilmemelidir.
• Bir doz aşıdan sonra, çocukta beynin etkilenmesi sebebiyle koma hali gelişirse aşılara devam edilmemelidir.
• Bir doz aşıdan sonraki 48 saat içerisinde ateşi 40,5 derecenin üzerine çıkan çocuklarda aşılar yapılmamalıdır.
• Bir doz aşıdan sonra 48 saat içerisinde gelişen şok durumu varsa, aşılar yapılmamalıdır.
• Bir doz uygulamasından sonra kesintisiz olarak üç saat ağlayan çocuklara aşıların devamı yapılmamalıdır.
• Ağır ateşli hastalıklar geçiren çocuklarda aşı uygulanmamalıdır. Aşılar sadece sağlıklı iken uygulanmalıdır.
• 6 yaşın üzerindeki çocuklara ve yetişkinlere sadece dT tetanoz aşısı yapılmalıdır.

Tetanoz aşısının gebelikte uygulanması nasıl olur?

 Hamile bayanların gebeliğinin 20. haftasından itibaren iki doz aşı uygulanmalıdır. Yeni doğan bebeklerde tetanoz olma riski oldukça yüksektir. Emme güçlüğü çekmeleriyle ortaya çıkan bu durum 3-28 gün arasında kendini gösterir. Doğumun steril olmayan ortamlarda yapılması, göbek kordonunun kesilmesi sırasında hijyenin sağlanamaması ve anne adayının aşısız olması durumunda risk teşkil edecek olan, yeni doğan tetanozunu ortadan kaldırmak, sadece aşılanmaya dikkat ederek sağlanacaktır. Aşılanan annelerin bebekleri doğum sırasında koruyucu etkisi olan tetanoz toksinleriyle doğacaktır.