Zatürre Aşısı Nedir ?

 

Zatürre aşısı, halk arasında zatürre aşısı olarak bilinen pnömokok aşısı, buna en çok sebep olan streptococcus pneumoniae adlı bakteriye karşı bağışıklık oluşturarak, risk altında olan kişileri zatürre hastalığından korur. Uygulanan aşı 23 adet alt gruba karşı bağışıklık kazandırır. 

Zatürre, septisemi, menenjit gibi hastalıkların yanında, % 10-50 oranında sinüzit ve orta kulak iltihabına karşı koruyucu etkileri olmaktadır. Aşı  aylık bebeklere bile uygulanabildiğinden, hastalıklara karşı koruyucu etkisi oldukça önemlidir. Aşı bebekler 2-3 aylık olduğunda başlanır. 2.-4.-6. ve12. ayda tekrarlanarak, 

4 doz olarak yapılır. Özel durumlar olduğunda 5-9 yaş çocuklara da uygulanabilir. Ciddi bir yan etkisi bulunmayan aşının, yapılan yerde kızarıklık, şişme ve ateş gibi geçici etkileri olabilir. Zatürre bebeklerde ve 60 yaş üzerindeki kişilerde ölüme neden olabileceğinden, aşılama ihmal edilmemelidir. 

Hastalığa neden olan bakteriyi taşıyan kişiler, bunu başkalarına bulaştırma ve bağışıklık sistemini etkileyen hastalıklara yakalandıklarında bundan hemen etkilenme riskine sahiptir. Rahatsızlık kişilere bir iki metre mesafeden bulaşma özelliğine sahiptir. Solunum yoluyla vücuda girerek, içeride bakteri kolonileri meydana getirirler.

 Aile arasında, okul çağındaki çocuklarda ve daha küçük yaştaki çocuklarda daha fazla yayılım gösterir. Grip hastalığı kadar bulaşıcılık özelliği bulunmaktadır. Bu yüzden kalabalık olan ortamlarda bulunan özellikle risk grubunda olan kişilerin aşılanması ihmal edilmemelidir. Böyle yerlerde toplu olarak zatürre salgınları görülebilir.

Zatürre aşısı olması gereken risk grupları kimlerdir?

Bağışıklık sisteminde sorunlara yol açan hastalıkları bulunanlar

1. Lösemi hastalığı olanlar
2. AIDS hastalığı olanlar
3. Lenfoma hastalığı olanlar
4. Immünglobulin eksikliği bulunan kişiler
5. Sistemik lupus eritematosus hastalığı olanlar 
6. Multipl myeloma hastalığı olanlar
7. Kanser hastalığı bulunanlar
8. Böbrek nakli yapılmış ve böbrek hastalığı olanlar

Savunma sistemini baskılayan hastalıkları olanlar

1. 65 yaş üzerinde olan kişiler
2. Alkol sorunu bulunanlar
3. Dalağı alınmış olan kişiler
4. Dalak fonksiyonlarını bozacak olan orak hücreli anemi gibi kan hastalığı bulunanlar
5. Diyaliz hastaları
6. Kronik kalp ve akciğer hastaları
7. Karaciğerinde siroz olanlar
8. Şeker hastalığı olanlar
9. Bazı böbrek hastalığına yakalanmış olanlar
   

Risk grubuna giren hastalar ne zaman aşılanmalıdır?

Önemli rahatsızlıkları olanlar hastaneden taburcu edilirken aşılanmalıdır. 65 yaş üzerindekiler rutin doktor kontrolleri sırasında aşılanmalıdır. Zatürre ve grip hastalıklarının ağır seyrettiği hasta grupları genellikle aynıdır. Bu yüzden risk grubunda olan kişiler grip aşısı olmak istediklerinde, zatürre aşısı da yapılmalıdır. 

Yaşlı kişiler huzurevlerinde ya da tedavi gördükleri yerlerde mutlaka aşılanmalıdır. Dalağı alınan ya da kemoterapi görecek hastalar, ameliyattan iki hafta önce, organ naklinden iki hafta önce ya da tedavilerinden iki hafta önce aşılanmalıdır. AIDS hastaları ise teşhisin konmasından sonra hemen aşılanmalıdır. Zatürre aşısının risk gruplarına tek doz olarak uygulandığında, 5 yıl koruyuculuğu bulunmaktadır.