Bağırsak Florası Bozukluğu Nedir ?

 

Bağırsak florası bozukluğu, bağırsaklardaki faydalı mikroorganizmaların sayısının azalması veya dengesizleşmesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bağırsak florası, vücudun bağışıklık sistemi, sindirim sistemi ve beyin fonksiyonları gibi birçok önemli süreci etkiler.

Bağırsak florası bozukluğuna neden olan faktörler arasında yetersiz veya dengesiz beslenme, antibiyotik kullanımı, stres, enfeksiyonlar, bağırsak hastalıkları gibi durumlar yer alır.

Bağırsak florası bozukluğu belirtileri arasında şişkinlik, gaz, kabızlık veya ishal, sindirim problemleri, cilt problemleri, yorgunluk, depresyon ve anksiyete yer alır.

Bağırsak florası bozukluğu için önerilen tedaviler arasında probiyotik takviyeleri, prebiyotikler, sindirim enzimleri, sağlıklı beslenme alışkanlıkları ve stres yönetimi yer alır. Ancak, belirtiler ciddiye alınmalı ve uzman bir doktorla görüşmek önerilir.

Bağırsak Florası Bozukluğu, Sindirim sisteminde bulunan ve konak organizmanın sindirimi ile bazı yararları olan mikroorganizmalar anlamına gelen bağırsak florasında, yaklaşık 500 tür bakteri bulunur. Bu bakteriler kalın bağırsakta yer alır ve 1-10 katrilyon arasındadır. Sağlıklı bir bireyde bulunan bağırsak florasındaki bakteriler çok faydalıdır ve yediğimiz besinlerde bulunan proteinleri aminoasitlere, yağları yağ asitlerine, karbonhidratları ise disakkaritlere çevirirler. Bağışıklık sistemini güçlendiren bağırsak florasında yer alan mikroorganizmalar, karaciğerin yükünü azaltır, zararlı bakterilerin çoğalmasını önler ve bazı hastalıklara karşı vücudu korur. Bağırsak florası, sürekli olarak karşılaşacağı bazı tehlikeli durumunda ise bozulabilir.

Bağırsak florası bozukluğu yapan etkenler nelerdir ?

Antibiyotikler, geniş semptomlu antibiyotiklerin kullanılması yararlı bakterilerin azalmasına, gıdaların sindirim özelliğine ve konan sağlığına olumsuz olarak etki eder. Bakteriyel hastalıkları tedavi etmek için kullanılan antibiyotikler, farkında olmadan bağırsak florasına zarar verir. Antibiyotikler yalnızca protein bakterileri öldürmez, bağırsakta bulunan birçok önemli bakteriyi de öldürür.

 Antibiyotik kullanımının artırılması ise bağırsak florasında ciddi bir bozulmaya neden olur. Bu durum ise kişinin bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve kronik hastalıkların meydana gelmesini daha da kolaylaştırır. Bağırsakları tahriş eden antibiyotikler aynı zamanda bağırsak florasına etki ederek patojen bakterilerin artmasına neden olup bağırsak florasında bulunan bakterilerin sayısının ve türünü değiştirerek ishale sebep olabilirler.

Diğer ilaçlar, birçok ilaç uzun süre boyunca ya da sürekli olarak kullanıldığı takdirde bağırsak florasına zarar vermektedir. Uzun süre kullanılan ağrı kesici ve analjezik ilaçlar bağırsakta bazı hastalıkların ortaya çıkmasına neden olacak olan hemolitik türde bakterilerin gelişmesini tetikler. Hidrokortizon, deksametazon prednizolon gibi steroid ilaçlar kullanımı da bağırsak florasının bozulmasına neden olur.

Mide ekşimesini önlemek için kullanılan ilaçlar, sinir yatıştırıcı ilaçlar, sitotoksik ilaçlar ve uyku hapları bağırsak florası, sindirim sistemi ve bağışıklık sistemi bozukluğuna yol açar.

Birçok kadın tarafından kullanılan doğum kontrol haplarının ise, bağırsak florası üzerinde yıkıcı etkisi bulunmaktadır. Uzun süre kullanılan doğum kontrol hapları, bağırsak florasının anormalleşmesine sebep olur. Doğacak olan bebeklerin bağırsak florasının büyük bir kısmını anneden alıcağı için annenin bağırsak florasının bozuk olması çocuğa da geçer ve doğacak çocuklar, astım, egzama gibi alerjik hastalıklara ve öğrenme bozukluklarına meyilli duruma gelirler.

Beslenme, yediğimiz yiyecekleri bağırsak florasına doğrudan etki eder. İşlenmiş gıdaların besin değerinin yanı sıra pratik hazırlanması nedeni ile bağırsak florası üzerinde yıkıcı etkisi vardır. Aşırı şekerli gıdalar, karbonhidrat değişik mantarların ve bir çok zararlı bakterinin sayısını çoğaltır. Hamur işi, makarna, kek, bisküvi ve beyaz ekmek bağırsakta birtakım zararlı parazitlerin oluşmasına neden olarak bağırsak florasını bozulmasına sebep olur. 

Tahıllarla alınan lif miktarı fazla olan bir beslenme biçimi, bağırsak sağlığı, vücut metabolizması ve bağırsak florası üzerinde oldukça ciddi bozukluklara neden olur. Bu şekilde beslenme şekli de kolon kanseri ve besin eksikliği gibi birçok problemin ortaya çıkmasına sebep olabilir. Bu nedenle sindirim sistemine zararı olmayan kaliteli meyve ve sebze lifleri bağırsak florası açısından daha faydalıdır.

Bebeklerin ise biberonla beslemek yerine anne sütüyle beslenmeleri, bebeklerde dengeli ve sağlıklı bir bağırsak florası oluşması bakımından oldukça önemlidir.

Uzun süre boyunca yemek yememek, aç kalmak ya da aşırı yemek yemek bağırsak florasını olumsuz olarak etkileyebilir ve bazı sağlık problemlerinin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu nedenle bağırsak florası bozukluğunun ortaya çıkmaması için besin desteği olarak probiyotik formda faydalı bakteriler alınmalıdır.

Hastalıklar, birtakım virüs enfeksiyonları da bağırsak florasına uzun süre boyunca olumsuz etki verebilir. Bu nedenle bu gibi ciddi hastalıklara yakalanmış olan kişilerin sindirim yolunun yeniden yararlı bakteriler ile doldurulması hastaların tedavisinde oldukça önem taşır.

Bu hastalıkların yanı sıra obezite, şeker hastalığı, endokrin hastalıkları ve otoimmun bozukluk gibi hastalıklarda bağırsak florasında ciddi hasarların ortaya çıkmasına neden olabilir.

Stres, kısa süre yaşanan stres durumunda bağırsak florası olumsuz etkilenir. Ancak stres durumu geçtiğimde bağırsak florası yeniden eski haline döner. Uzun süre yaşanan psikolojik ya da fiziksel stres ise bağırsak florasında kalıcı hasarlara neden olabilir.

Diğer faktörler, aşırı alkol kullanımı, yaşlılık, mevsimsel faktörler, fiziksel yorgunluk ve iyonlaştırıcı radyasyona maruz kalınması bağırsak florası içerisinde bulunan dost bakterilerin zarar görmesine sebep olabilir.