Çocuklarda Zatürre Hastalığı

 

Zatürre Nedir?

Çocuklarda Zatürre Hastalığı, çok sık olmasa da özellikle kış aylarında beslenme sorunu yaşayan ve yaşam koşulları iyi olmayan çocuklarda görülen bir hastalıktır. Son derece ciddi bir hastalık olup ölüme kadar varabilen ciddi sonuçları olabilir.

Çocukların yakalandığı bazı soğuk algınlığı ya da gribal enfeksiyonların tedavi edilmediği durumlarda ilerleyerek zatürre hastalığına sebep olduğu bilinmektedir. Zatürre hastalığı özellikle okul çağındaki çocuklarda bulaşma yolu ile de sık görülebilir.

Zatürre, akciğer dokusunun iltihaplanmasıyla ortaya çıkan ciddi bir solunum yolu hastalığıdır. Çocuklarda zatürre, bağışıklık sistemlerinin henüz tam olarak gelişmemiş olması nedeniyle daha sık görülür ve bazen ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu hastalık genellikle bakteri, virüs veya mantar gibi mikroorganizmaların neden olduğu bir enfeksiyon sonucu gelişir.

Çocuklarda Zatürrenin Nedenleri

Çocuklarda zatürreye yol açan başlıca nedenler şunlardır:

1.    Bakteriyel Enfeksiyonlar: Streptococcus pneumoniae ve Haemophilus influenzae, çocuklarda zatürreye en sık neden olan bakterilerdir.

2.    Viral Enfeksiyonlar: Respiratuar sinsityal virüs (RSV), influenza (grip) ve adenovirüs gibi virüsler çocuklarda zatürreye yol açabilir.

3.    Mantar Enfeksiyonları: Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan çocuklarda mantar kaynaklı zatürre gelişebilir.

4.    Çevresel Faktörler: Sigara dumanına maruz kalma, hava kirliliği ve kötü hijyen koşulları zatürre riskini artırır.

5.    Bağışıklık Sistemi Zayıflığı: Prematüre doğum, yetersiz beslenme veya kronik hastalıklar, çocukların zatürreye yakalanma olasılığını artırabilir.

 

Belirtiler

Çocuklarda zatürre belirtileri yaşa, enfeksiyonun nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:

• Ateş ve Titreme: Genellikle yüksek ateş eşlik eder.
• Hızlı veya Zor Nefes Alma: Nefes darlığı, hırıltılı solunum veya burun kanatlarının hareketi gözlenebilir.
• Öksürük: Kuru veya balgamlı öksürük yaygındır.
• Göğüs Ağrısı: Özellikle nefes alıp verirken göğüs ağrısı hissedilebilir.
• İştahsızlık ve Halsizlik: Çocuklarda yemek yememe ve genel bir halsizlik hali görülebilir.
• Morarma: Dudaklarda veya tırnaklarda morarma, oksijen eksikliğinin bir işaretidir.
• Karın Ağrısı ve Kusma: Özellikle küçük çocuklarda bu belirtiler de zatürreye eşlik edebilir.

 

Tanı Yöntemleri

Çocuklarda zatürre tanısı, fiziksel muayene ve bazı testlerle konur:

1.    Fiziksel Muayene: Doktor, çocuğun akciğerlerini dinleyerek anormal sesler (örneğin hırıltı veya çıtırtı) tespit edebilir.

2.    Göğüs Röntgeni: Akciğerlerdeki enfeksiyonun yerini ve yaygınlığını belirlemek için kullanılır.

3.    Kan Testleri: Enfeksiyonun şiddeti ve türü hakkında bilgi verir.

4.    Balgam Testi: Bakteriyel enfeksiyon durumunda, balgam örneği alınarak etken mikroorganizma tespit edilebilir.

 

Tedavi Yöntemleri

Çocuklarda zatürre hastalığı özellikle erken teşhis edilirse kolaylıkla tedavi edilebilir. Çocuğa yapılacak laboratuar testleri ile uygun antibiyotik saptanır ve tedavi kısa sürede başarılı olur. Hastalığın ilerlediği veya geç teşhis edildiği dönemlerde yataklı hastane tedavisine gerek görülebilir ya da oksijen çadırı tedavisi uygulamak gerekebilir.

 

Özellikle zatürre bir yaşından küçük çocuklarda görülmüş ise günde bir kaç doz oksijen vermek gerekebilir aksi halde bebek beslenmekte ve soluk alıp vermekte sorun yaşayabilir.

 

Zatürre hastalığında önemli olan çocuğu bu hastalıktan korumaktır. Beslenme ve beden direncini yüksek tutmak önemli ölçüde koruyucu olacaktır, ayrıca okul çağındaki çocukların enfeksiyon kapmamaları için birbirlerine özellikle kış aylarında çok yakın olmamaları ve sık sık el yıkamaları önemlidir. Beslenmelerinde bol C vitamini almaları ve protein açısından zengin beslenmelidir.

 

Çocuklarda zatürre tedavisi, enfeksiyonun nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişir:

1.    Antibiyotikler: Bakteriyel zatürre tedavisinde kullanılır. Doktorun önerdiği dozda ve sürede kullanılması önemlidir.

2.    Antiviral İlaçlar: Viral zatürrede, belirli durumlarda doktor tarafından reçete edilebilir.

3.    Destekleyici Tedavi:

o    Ateş düşürücü ve ağrı kesiciler kullanılır.

o    Bol sıvı tüketimi sağlanır.

o    Solunum sıkıntısı durumunda oksijen tedavisi uygulanabilir.

4.    Hastane Tedavisi: Şiddetli zatürre vakalarında, özellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda hastanede tedavi gerekebilir.

 

Komplikasyonlar

Zatürre tedavi edilmediğinde veya geç kalındığında ciddi komplikasyonlara yol açabilir:

• Plevral Efüzyon: Akciğer zarında sıvı birikmesi.
• Akciğer Absesi: Akciğerde iltihaplı doku oluşumu.
• Septisemi: Enfeksiyonun kana karışması.
• Solunum Yetmezliği: Özellikle şiddetli vakalarda görülebilir.

 

Korunma Yolları

Çocukları zatürreden korumak için alınabilecek önlemler şunlardır:

1.    Aşılama: Pnömokok ve grip aşıları, zatürre riskini azaltmada etkilidir.

2.    Hijyen: Ellerin düzenli yıkanması ve hijyen kurallarına dikkat edilmesi enfeksiyon riskini azaltır.

3.    Dengeli Beslenme: Çocukların bağışıklık sistemini güçlendirmek için vitamin ve mineral açısından zengin bir diyet uygulanmalıdır.

4.    Pasif Sigara İçiciliğinden Kaçınma: Çocukların sigara dumanına maruz kalması önlenmelidir.

5.    Kalabalık Ortamlardan Kaçınma: Özellikle salgın dönemlerinde dikkat edilmelidir.

 

Sonuç

Çocuklarda zatürre, erken teşhis ve doğru tedavi ile büyük ölçüde kontrol altına alınabilir. Ebeveynlerin belirtiler konusunda bilinçli olması, düzenli sağlık kontrollerine önem vermesi ve koruyucu önlemleri uygulaması, çocukların sağlığını korumada kritik rol oynar. Zatürre, ciddi komplikasyonlara yol açabileceğinden, herhangi bir belirti durumunda hızlıca doktora başvurulmalıdır.