Beyin Sapı Hastalıkları

Beyin sapı hastalıkları, beynin alt kısmını oluşturan beyin sapı, kafa sinirleri yardımıyla yüzle boynun motor ve duyusal inervasyonunda rol oynar. Küçük yapısına rağmen, beyinle vücut arasındaki sinir bağlantısının geçiş bölümü olması nedeniyle beyin sapı yaşamsal öneme haizdir. 

Kalp ve solunum sisteminin düzenli çalışmasında beyin sapının etkisi vardır. Ayrıca uyku düzeninin sağlanmasında, bilinç oluşumunda ve merkezi sistemin düzenlenmesinde de beyin sapı kilit bölgedir. Bu nedenlerle beyin sapı hastalıkları sağlığımıza olumsuz etkiler yapar. 



Beyin sapı yapıları medulla oblangata yani omurilik soğanı, pons yani köprü ve retiküler formasyon olarak ayrılır. Beyin sapı ve omurilik birleşimdeki alt kısımda omurilik soğanı olarak tanımlanır. Vücudumuzdaki dolaşım ve solunum merkezi olarak görev yapan beyin sapı temel fonksiyonlarımızı yapmamızda önemli görevler üstlenir. Kan basıncı, susuzluk, solunum, açlık gibi fonksiyonların kontrol altında tutulması beyin sapı sayesinde sağlanır.

Beyin sapı hastalıkları nelerdir?

Beyin sapı tümörleri: Beyinde oluşan tümörlerin yaklaşık dörtte biri beyin sapı tümörleridir. Çocukluk döneminde görülen beyin tümörlerinin yaklaşık % 10-25 kadarı bu bölgede oluşur. Buradaki tümörlerin kaynağı genellikle glial hücrelerden dolayı oluşan glial tümörlerdir. Bu tür tümörlerde farklı tiplerde olabilir. 

Bu tür beyin sapı tümörlerinde hastaların 5 yıllık yaşam süresinin % 30 civarında olduğu belirtilir. Eskiden cerrahi tedavisi yapılamayan bu tümörler günümüzde gelişen teknikler nedeniyle cerrahiyle tedavi edilebilir hale gelmiştir. 

Beyin sapı hastalıkları arasında yaygın şekilde görülen bu tümörler hastalarda erken aşamada pek teşhis edilmemektedir. Ancak belirtileri ortaya çıktıktan sonra tanısı yapılabilmektedir. Hastalarda görülen bulgular arasında kol ve bacaklarda felç oluşması, tümörün sinir tutulumu yapmasıyla yutma zorluğu, konuşma zorluğu, gözde içe, yukarı ve dışa bakma sorunları, yatağa bağımlılık, yüz felci gibi ciddi semptomlar görülebilir. Beyin sapı tümörlerinin oluşmasına etki eden bazı risk faktörleri de vardır. 

Bunlar arasında genetik etkenler, radyoaktif ışınlar, radyasyon, kimyasal ajanlara maruz kalınması, virüsler vardır. Fakat tümörlerin oluşma şartları hakkında kesin bir bilgi yoktur. Tedavide uygun olan hastalara ameliyat yapılır. Ameliyat yapılmadığı takdirde tedavide sterokaksik radyocerrahi, cyberknife gibi farklı yollar kullanılır.

Beyin sapı hastalıkları arasında mezensefalon lezyonlarına, pons lezyonlarına ve bulber lezyonlarına bağlı olarak bazı sendromlarda yer almaktadır. Bunlar;

Mezensefalon lezyonlarından kaynaklananlar

1. Weber sendromu
2. Benedikt sendromu
3. Claude sendromu
4. Baziler tepe sendromu

Pons lezyonlarından kaynaklananlar

1. Foville sendromu sendromu
2. Millard Gubler sendromu
3. Raymound sendromu
4. Locked in sendromu (Kilitlenme sendromu)
5. Marie Foix sendromu
6. Brissaud Siccard sendromu

Bulber lezyonlarından kaynaklananlar ise

1. Wallenberg sendromu
2. Medial medüller sendrom

Beyin sapı hastalıkları vücudumuzda istenmeyen etkiler yapar. Temel fonksiyonlarımızı yapmamıza engel olur. Bu yüzden erken aşamada tespit edilerek, hastalıkların tedavi edilmesi gerekir.