Akut Sistit Nedir?

Sistit, mesanenin iltihaplanması sonucu gelişen ve tedavi edilmediği takdirde ilerleyip kronikleşebilen bir enfeksiyondur. Üriner sistemde (mesane ve böbrekler) kalıcı hasara neden olabilir. Sistitin bazı belirtileri arasında; idrar yaparken yanma, sızı, ağrı, sık idrara çıkma, acil idrar yapma hissi bulunur. Bakteriyel bir hastalık olduğu için tedavide antibiyotikler kullanılır. Sistitin en önemli nedeni koli basil bakterisidir. Normalde kalın barsakta yaşayan bu bakteri bazı durumlarda mesaneye ulaşarak sistite neden olur. Kadınlarda daha sık görülen sistit, normalde ciddi bir rahatsızlık değildir ama ihmal edildiği takdirde ciddi sorunlara neden olur.

Akut Sistit, Aniden ortaya çıkan idrar şikayetleriyle başlayan mesane iltihabına sistit adı verilir. Hastalık, iyileştikten sonra kendini tekrarlamıyor ise akut sistit, kendini tekrarlıyorsa kronik sistit adını alır. Kronik sistit daha çok kadınlarda görülmektedir. Hastalığın meydana gelmesi için herhangi bir yaş sınırı yoktur. 

Fakat bu rahatsızlık daha çok genç erişkin yaşta olan kişilerde meydana gelen bir idrar torbası enfeksiyonu rahatsızlığı olarak gelişir. Rahatsızlık erkeklere oranla yaş sınırı olmaksızın kadınlarda daha fazla görülen bir rahatsızlık türüdür.




Sistit nedir?

Sistit, idrar yolları ve mesanenin bakteriler tarafından enfekte olması sonucu ortaya çıkar. Bakteri, mesanenin astarına sabitlenir; bu alanın tahriş olmasına ve iltihaplanmasına neden olur. Sistit, şiddetli ağrıya ve sık idrara çıkmaya neden olabilir. Belirtiler kişiden kişiye değişir. Kadınların semptomları adet dönemlerinde kötüleşir, ayrıca cinsel ilişkide ağrı olabilir.

Bakteriyel sistitler genellikle 20-40 yaşları arasındaki genç kadınlarda daha sık görülür. Her 5 kadından biri yaşamının herhangi bir döneminde en az bir kez sistit geçirmektedir. Sistit akut veya interstisyel (geçişli) olabilir. Akut sistit, aniden ortaya çıkan bir sistit vakasıdır. İnterstisyel sistit (IC), mesane dokusunun katmanlarını etkileyen kronik veya uzun süreli bir sistit vakasıdır.


Sistit her zaman bakteriyel enfeksiyona bağlı olmayabilir. Daha nadir de olsa, sistit bazı ilaçlara, radyasyon tedavisine ya da kadınsı hijyen spreyi, sperm öldürücü jöleler veya kateterin uzun süreli kullanımı gibi potansiyel irritanlara karşı bir tepki olarak ortaya çıkabilir. Ya da başka bir hastalığın komplikasyonu olarak da görülebilir. Bakteri sistiti için önerilen tedavi antibiyotik tedavisidir. Diğer sistit türleri için ise izlenecek tedavi yolu altta yatan nedene bağlıdır.
Çoğu zaman sistit aniden ortaya çıkar. Hafif vakalar çoğunlukla birkaç günde kendiliğinden iyileşir. Ancak, bazı insanlar sıklıkla sistit atakları yaşarlar ve düzenli veya uzun süreli tedaviye ihtiyaç duyabilirler. Eğer normalden daha sık sistit problemi yaşıyorsanız uzman bir doktora danışmanız faydalı olacaktır.

Akut sistit genellikle E. Coli adı verilen bakteri nedeniyle olur. Bakteri insan dışkısında yoğun olarak bulunur. E. Coli bakterisi dışında nadiren de olsa bazı virüsler akut sistit rahatsızlığına neden olmaktadır. Virüs sebebiyle meydana gelen sistit, genellikle çocuk yaştaki kişilerde görülmekte olup, yetişkin yaştaki kişilerde görülme olasılığı oldukça seyrektir. 

Hastalığa sebep olan mikrop çoğunlukla yeteri kadar hijyen sağlanamaması sonucunda dışkıda bulunan E. Coli adı verilen bakterinin, idrar deliğinin ucuna bulaşarak meydana gelmektedir. Sonrasında, hastalık idrar kanalından geçerek ve idrar torbasına (mesane) ulaşıp, buraya yerleşerek ve çoğalarak ilerler.

Akut Sistit Belirtileri Nelerdir?

Akut sistitin meydana gelmesi durumunda hastada bir takım belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtileri şu şekilde sıralamak mümkündür;

• Hasta sık sık idrara çıkmak ister.
• İdrar yaparken yanma ve sızlama gibi şikayetler meydana gelir.
• Gece idrara çıkma isteği bulunur.
• İdrardan kan gelebilir.
• Hasta idrarını yaptıktan sonra tam olarak rahatlayamadığını hisseder, mesanesini, tam olarak boşaltamadığı hissine kapılır.
• Hafif ateş mevcuttur.
• Hastanın karnında ve kasıklarında ağrı olabilmektedir.
• Kadın hastalarda vajinadan akıntı gelebilir.
• Sık idrara çıkma veya az idrar yapma
• Acil idrar yapma hissi
• Tam boşalamama hissi
• Kötü kokulu ve bulanık idrar
• Cinsel ilişki sırasında ağrı duyulması

Yetişkinlerde sistit genellikle yüksek ateşe neden olmaz. 38°C (100.4°F) veya daha yüksek ateşiniz varsa, mide bulantısı, kusma, titreme, idrarınızda kan ve sırt ağrısı veya belinizde ağrı varsa, bu durum böbrek hastalığının bir işareti olabilir. Böbrek enfeksiyonunuz olduğunu düşünüyorsanız acil tıbbi yardım isteyin. Ayrıca bir dizi antibiyotik bitirdikten sonra sistit belirtileri geri dönerse doktorunuzu arayın. Farklı bir ilaç çeşidine ihtiyacınız olabilir.

Çocuklarda sistit belirtileri

• 38C (100.4F) veya daha yüksek ateş
• Zayıflık ve yorgunluk
• Sinirlilik
• İştahsızlık
• Kusma

Bir çocuğun sistit olup olmadığını anlamak zor olabilir, çünkü semptomlar belirsiz olabilir ve küçük çocuklar kendilerini tam ifade edemezler. Sistitli çocuklar bazen normalde yetişkinlerde görülen, örneğin idrar yaparken yanma, sızı, ağrı, normalden çok idrara çıkma ve karın ağrısı gibi belirtilere sahip olabilirler. Ayrıca gündüz idrar kaçırması dikkate alınması gereken bir belirtidir.

Belirtileri sistite benzeyen farklı hastalıklar

Bazı diğer hastalıklar veya durumlar, sistit ile benzer belirtiler gösterebilir. Bu tip durumların yanlış tedavi uygulanmasını önlemek amacıyla doğru teşhis edilmesi çok önemlidir. Örneğin:

• Üretrit (üretranın iltihabı)
• Mesane ağrısı sendromu
• Bazı bakteriyel enfeksiyonlar
• Prostatit (prostat bezinin iltihaplanması)
• Benign prostatik hiperplazi (sadece erkeklerde)
• Alt üriner sistem sendromu
• Belsoğukluğu
• Klamidya
• Candida (pamukçuklu)

Akut sistit, fiziki muayene ve bazı tahliller sonrasında tanısı tam olarak konulur. Basit bir idrar testi ve arkasından idrar kültürü ile tanı kesinleştirilir. Akut sistit tanısı koyulurken radyolojik görüntüleme yöntemleri kullanılabilinir. Özellikle kanaması olan hastalarda aktif halde olan hastalığın tedavisinin ardından sistoskopi yöntemi kullanılıp tanının kesinleşmesi sağlanmalıdır.

Sistitin nedenleri

Bakteriyel enfeksiyonlar

Çoğu sistit vakası, bağırsaklarda ya da deride zararsız olarak yaşayan bakterilerin idrar yollarından mesaneye girmesi durumunda ortaya çıkar. Bu durumun gerçekleşmesinin pek çok farklı sebebi olabilir:

• Cinsel ilişki
• Tuvalet sonrası temizliği arkadan öne doğru yapmak
•  Tampon veya üriner kateter (mesaneyi boşaltmak için idrar yoluna yerleştirilen ince bir tüp) kullanımı
• Kontrasepsiyon için diyafram kullanma

Kadınlar, erkeklerden daha sık sistit olabilir; çünkü anüsleri (sırt geçidi) üretranın yanındadır ve üretraları çok daha kısadır, bu da bakterilerin mesaneye daha kolay girmesine olanak sağlar.

Akut Sistit Tedavisi

Tedavide ilaçlar ve antibiyotikler kullanılmaktadır. Tedavi teşhis konmasının ardından başlanmalıdır. Hastaya iyileşmesi için birbirinden farklı antibiyotikler ile idrar yollarının temizlenmesi amacı ile antiseptikler verilmelidir. Bu ilaçların hangi dozda alınacağı ve bu ilaçlara ne kadar süre ile devam edileceğinin hastayı tedavi eden ürolog tarafından belirlenmesi daha uygundur.

 İlaç tedavisi haricinde bir tedavi yöntemi genellik ile uygulanmamaktadır. Ancak hastalığın kendini tekrar edip kronik sistite dönüşmesi halinde farklı tedavi yöntemlerine ihtiyaç duyula bilmektedir.