Akut Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Nedir ?

Akut üst solunum yolu enfeksiyonu

Üst solunum yolu enfeksiyonu soğuk algınlığı olarak da bilinmetedir. Hem dünyada hem de ülkemizde sık olarak doktor ziyaretlerine neden olan hastalıklardan biridir. Burun ve boğazda iltihaba yol açan 200’den fazla virüs “ÜSYE”ye yol açar. Çocukların bir çoğu yılda 5-8 kez ÜSYE geçirirler. Yuvaya giden çocuklarda bu sayı artabilir. 6 yaşından büyük çocuklarda ÜSYE sıklığı azalır. Adolesan yaş grubu yılda 2-4 kez ÜSYE olabilmektedir. Memorial Ataşehir Hastanesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Fazilet Karakoç üst solunum yolu enfeksiyonları hakkında bilgi verdi.

Üst solunum yolu enfeksiyonu hastalıkları, ülkemizde en çok ve sık görülen hastalıklardandır. Özellikle de kış aylarında ortaya çıkan bir hastalık çeşitidir. Bu hastalık burun ve ağızdan başlayarak ciğerlerimize kadar uzanır. İnsanlar kendilerinde üst solunum yolu enfeksiyonu başlamadan önce halsizlik, kırgınlık, boyun ve kas ağrısı şeklinde kendini gösterir. 

Bunun için bir çok insan hasta olacağını önceden tahmin eder. Ve ilk bulgular boğazda batma, yanma ve kulağa doğru ilerleyen rahatsız edici hallerdir.

Hal böyleyken, boğaz ağrısı birkaç gün sürebilir. Bu zaman içerisinde hapşırık, göz sulanması, burun akıntısı şikayetler ortaya çıkar. Ve bu hastalık süresi yaklaşık, iki hafta kadar devam edebilir. Kimi insanlar üst solunum yolu enfeksiyonlarını, istirahat ederek geçiremezler. 

Örneğin; sağlık çalışanları, okula giden çocuklar, özellikle kışın soğuk havalarda kalabalık ortamlarda bulunmak zorunda olanlar. Bebekler ve yaşlıları da unutmamak gerek. Çünkü bebeklerin ve yaşlı insanların vücut direnme gücü zayıftır. Ayrıca beslenme yetersizliği ve sigara dumanına maruz kalmak, üst solunum yolu enfeksiyonunu tetikler.

Enfeksiyonun yoğun olduğu bu dönemde bademcik ve orta kulak iltihabı akla gelir. Özellikle orta kulak iltihabını, çocuk yaş gruplarında rastlarız. Çocuklar genelde yılda beş, altı kez üst solunum yolu enfeksiyonu geçirirler. Ve çoğunlukla kalabalık ve kapalı mekanların bulunduğu ortamda yani okul zamanlarında sıkça rastlanır. 

Burun akıntısı, öksürük, yüksek ateş gibi şikayetlerle başlar. Küçük çocuk ve bebeklerde burun tıkanıklığı olduğu vakit, beslenmesi zorlaşır. Hatta solunum sıkıntısı ortaya çıkabilir. Çok dikkatli olmamız gereklidir. Gelişigüzel antibiyotik ilaçlarını kullanmamalıyız. Aksi halde vücudumuza zararlı bir şekilde geri döner.

Üst solunum yolu enfeksiyonu bulaşma sebepleri:

• hasta kişilerin hapşırması ve öksürmesi sonucu
• hasta kişilerle öpüşme ve sarılmak
• elleri sık sık yıkamamak
• eşyalarımızı ortak kullanmamak

Üst solunum yolu enfeksiyonları şunlardır:

• orta kulak iltihabı
• soğuk algınlığı
• bademcik
• sinüzit
• yüksek ateş
• boğaz ağrısı

Üst solunum yolu enfeksiyonu' nun tedavisinde ilk yapılması gerekenler; bol sıvı alınması, istirahat edilmesi, sıkça meyve - sebze tüketilmesi ve nane - limon kaynatarak vücudumuzu daha dirençli hale getirmek. Ağrılarımızdan gün geçtikçe şikayetlerimiz artar ise hemen en yakın sağlık kuruluşuna gitmeliyiz.

Üst solunum yolu enfeksiyonu nedir ve çocuklarda hangi sıklıkta olur?

Üst solunum yolu enfeksiyonu soğuk algınlığı olarak ta bilinir. Hem dünyada hem de ülkemizde doktor ziyaretlerine neden olan en sık hastalıklardan biridir. Burun ve boğazda iltihaba yol açan 200 ‘den fazla virüs ÜSYE yol açar. Çocukların bir çoğu yılda 5-8 kez ÜSYE geçirirler. Yuvaya giden çocuklarda bu sayı artabilir. 6 yaşından büyük çocuklarda ÜSYE sıklığı azalır. Adolesan yaş grubunda yılda 2-4 ÜSYE vardır.

Üst solunum yolu enfeksiyonları hangi mevsimlerde daha sık olur neden?

Üst solunum yolu enfeksiyonları genellikle sonbahar ve kış mevsimlerinde ortaya çıkar. Düşünülenin aksine havanın soğuması ve çocuğun üşümesi ile ilgisi yoktur.

• Çocukların okula gitmesi virüsler ile karşılaşmayı arttırır.
• İnsanlar hava soğuk olduğu için iç ortamlarda birbirlerine yakın temasta kalırlar.
• Düşük nem, burun mukozasını kurutur bu durumda kişi soğuk algınlığına yol açan virüslere karşı daha hassastır.

Üst solunum yolu enfeksiyonları semptomları nelerdir?

Üst solunum yolu enfeksiyonları semptomları çocuk virüsü aldıktan 1-3 gün sonra başlar ve genellikle 1 hafta sürer. Bu süre çocuktan çocuğa değişkenlik gösterir. (1-2 haftaya kadar sürebilir)

• Bebeklerde, huzursuzluk, hafif ateş, burun tıkanıklığı, uyku sorunları, bazen kusma, ishal olabilir
• Daha büyük çocuklarda Burun akıntısı, burun tıkanıklığı, boğazda kaşıntı, boğaz ağrısı, halsizlik, hapşırık, geniz akıntısının yol açtığı hafif öksürük vardır

Soğuk algınlığı (üst solunum yolu enfeksiyonları) nasıl bulaşır?

Üst solunum yolu enfeksiyonları olan bir kişi hapşırık ya da öksürük ile hastalığa yol açan virüsü yayar. Virüs havadan damlacık yolu ile bir kişiden diğerine yayılabileceği gibi direkt temas yolu ile yada oyuncak gibi ortak kullanılan objeler ile bulaşabilir.

Soğuk algınlığının gripten farkı nedir?

Soğuk algınlığının gripten ayırımı önemlidir.

• Soğuk algınlığında ateş yoktur ya da hafiftir, gripte yüksek ateş vardır.
• Üst solunum yolu enfeksiyonlarında baş ağrısı bazen vardır, gripte ise hemen her zaman vardır.
• Üst solunum yolu enfeksiyonlarında hapşırık sıklıkla vardır, Gripte ise daha az sıklıkla rastlanır
• Üst solunum yolu enfeksiyonlarında hafif öksürük, gripte ise daha şiddetli öksürük vardır
• Üst solunum yolu enfeksiyonlarında hafif halsizlik vardır, çocukların enerji düzeyi çok etkilenmemiştir. Gripte ise halsizlik daha belirgindir ve haftalar sürebilir.
• Üst solunum yolu enfeksiyonlarında boğaz ağrısı genellikle vardır, gripte boğaz ağrısı daha nadiren rastlanır.
• Üst solunum yolu enfeksiyonları tedavisinde ya da üst solunum yolu enfeksiyonlarından korunmada C Vitamin kullanımı faydalı mıdır?
• Vitamin C kullanımı Üst solunum yolu enfeksiyonları sıklığını önlemez, semptomları azaltmaz. Uzun süre yüksek doz kullanımının ishal gibi bazı yan etkileri olabilir.

Üst solunum yolu enfeksiyonları tedavisinde hangi ilaçlar kullanılır?

Viral üst solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisi yoktur. Kullanılan bazı tedaviler semptomları azaltabilir; fakat çocukların daha kısa surede iyileşmesini sağlamaz. 

Tedavide asıl önemli olan destekleyici tedavidir.

• Çocukların sıvı alımının arttırılması gereklidir.
• Sigaraya maruziyet önemlidir. Sigaraya maruz kalan çocuklar hem daha sık hastalanıyorlar hem de semptomları daha ağır ve daha uzun süreli oluyor
• Serum fizyolojik ile burnun temizlenmesi ve aspire edilmesi önemlidir.
• Hafif ateş, huzursuzluk var ise analjezik verilebilir.
• Burun akıntısı ve tıkanıklığını azaltmaya yönelik tedavilerin etkinliği çok sınırlıdır sadece hekime danışılarak verilmelidir.
• Aspirin kesinlikle kullanılmaz.
• Antibiyotik bakterileri öldürür ama üst solunum yolu enfeksiyonlarına yol açan virüsleri öldürmez. Viral enfeksiyonlarda gereksiz antibiyotik kullanılması bakterilerde direnç gelişimine yol açar, gerçekten bu ilaçlara ihtiyacımız olduğunda işe yaramazlar. AB sadece doktor önerisi ile kullanılmalıdır.

Çocuklarımızı sık üst solunum yolu enfeksiyonlarından koruyabilir miyiz?

• Hasta kişilerden uzak tutulması Ne yazık ki bu her zaman mümkün değil
• Çocukların elleri ile ağızlarına, gözlerine dokunmaları da enfeksiyon alımını arttırabilir. Sık el yıkama çok önemli çocuklara bu alışkanlığın öğretilmesi gerekli
• Özellikle birçok çocuğun bir arada bulunduğu ortamlarda oyun alanlarının ve oyuncakların uygun şekilde temizlenmesi önemli

Üst solunum yolu enfeksiyonları komplikasyonları nelerdir?

Kulak enfeksiyonları (orta kulak iltihabı), sinüs enfeksiyonları, pnömoni (zatürre) oluşabilir.