Anatomi Kafa Kemikleri

 

Anatomi Kafa Kemikleri; Kafatası kemikleri beyni çepeçevre saran ve oldukça güçlü bir yapıya sahip olan bir kemik çeşididir. Kendine özgü bir yapıya sahiptir. Bu yapı girinti ve çıkıntılardan oluşabilir. Bunun sebebi ise kemik birleşme kısımlarının birbirleriyle iç içe geçebilecek şekilde tasarlanmış olmasıdır. Yeni doğan bebeklerde bu kemikler tam olarak iç içe geçmiş değildir.

1. Alın Kemiği: Os Frontale
2. Temel Kemik: Os Sphenoidale
3. Elmacık Kemiği: Os Zygomaticum
4. Kalbur Kemik: Os Etmoidale
5. Tırnaksı Kemik: Os Tecrimale
6. Satura Sagittalis
7. Sutura Coronalis
8. Duvar Kemik
9. Sutura Squamosa
10. Temel Kemik: Sphenoidale
11. Şkak Kemiği: Os Temporale
12. Burun Kemiği: Os Nasale
13. Üst Çene Kemiği: Os Maxilla
14. Alt Çene Kemiği: Os Mandibula
15. Sutura Coronalis
16. Artkafa Kemiği: Os Occipitale

Anatomi kafa kemikleri; Bu kemiklerin neredeyse tamamı oynamaz eklemlerden oluşur. Oynayan tek eklem kısmı çene kısmındaki kemiktir. Yetişkinlerde kemikler sert olup aynı zamanda zamanda küçük çocuklara oranla daha fazla kemik yapısına sahiptir. Küçük çocuklarda ve bebeklerde bu durum tam tersidir. 

Cranimu oluşturan kemikler bulunduğu yerlere göre iki ana gruba ayrılır. Beyin bölümüyle ilgili olan kısmı koruyacak bir şekilde eklemleşme yapan bölüme ise ossa cranii adı verilir.

BAŞ-BOYUN BÖLGESİ ANATOMİSİ

Giriş

Baş-boyun topografik anatomisi sistematik anatomideki bütün sistemlerin toplu olarak işleyeceğimiz bir derstir.

12.1. Baş-Boyun Lokomotor Sistem Anatomisi

Baş İskeleti

Beyin, duyu organları, solunum ve sindirim sistemlerinin başlangıç bölümlerini dış etkilere karşı koruyan kemiklere baş kemikleri denir.

Baş bölgesinde, 14’ü kafada, 14’ü yüzde ve 1’i hyoid (dil kemiği) olmak üzere (kulak kemikleri dâhil) toplam 29 adet kemik bulunur. Baş kemikleri kafatası ve yüz kemikleri olarak 2 bölümde incelenir.

Kafatası Kemikleri:

Tek olanlar frontal (alın kemiği), etmoid (kalbur kemiği), sfenoid (temel kemik) ve oksipital (art kafa) , çift olanlar ise şakak kemiği (temporal) ve duvar kemiğidir.

Ossa cranii-ossa krani: Baş iskeletinin bütününü meydana getiren kemiklerdir.

•Alın kemiği (os frontale - frontal kemik)

•Duvar kemik (os parietale - paryetal kemik)

•Art kafa kemiği (os occipitale - oksipital kemik)

•Şakak kemiği (os temporale - temporal kemik)

•Temel kemik (os sphenoidale - sfenoid kemik)

•Kalbur kemik (os ethmoidale - etmoid kemik)

Yüz Kemikleri (Viscerocranium Kemikleri- Ossa Faciei)

•Üst çene kemiği (maxilla - maksilla)

•Elmacık kemiği (os zygomaticum - zigomatik kemik )

•Burun kemiği (os nasale - nazal kemik )

•Gözyaşı kemiği (os lacrimale - lakrimal kemik)

•Damak kemiği (os palatinum - palatin kemik)

•Alt boynuzcuk kemiği (concha nasalis inferior - konka nazalis inferior)

•Sapan kemiği (vomer - vomer)

•Alt çene kemiği (mandibulae - mandibula)

•Dil kemiği (os hyoideum - hyoid kemik)

Sinus Ve Paranazal Sinus

Sinüs: Duvarları solunum epiteli ile kaplı havalı kemik boşluklarıdır. 4 adet bulunur;

•Sinus frontalis

•Sinus maksillaris

•Sinus ethmoidales

•Sinus sphenoidalis

Boyun Omurları

Omurga 33 omurun (vertebrae) birleşmesiyle oluşur. Yetişkinde omurga, 26 adet bağımsız kemikten oluşur. Omurlar birbirlerine discus intervertebralis (omurlar arası disk) lerle bağlanmıştır. Omurga yetişkin bir erkekte 70 cm, kadında 60 cm’dir. Omurganın boyun bölgesinde 7 adet boyun omuru yer alır. 1. Boyun omuruna atlas, 2. boyun omuruna axis denir

Baş boyun eklemleri

İskelet sistemini meydana getiren kemikler arasında bağlantıyı sağlayan birleşme yerine eklem denir. Yaşamsal organların korunması için gerekli boşlukların oluşturulmasına yardımcı olur. Bir kısım eklemler çeşitli hareketlerin geniş ve amaca uygun bir şekilde oluşmasını sağlamakta, bir kısmı hareketsiz olup çeşitli şekildeki kemiklerin devamlılığını sağlamakta, bir kısmı da kuvvet ağırlığının dengeli bir şekilde dağılmasını ve gerektiği yerlere iletilmesini sağlar.

Baş boyun eklemlerinden en önemlisi kafanın alt çene kemiği ile şakak kemiği arasındaki kafanın tek oynar eklemi olan temporomandibular eklemdir. Bu eklemin özellikle konuşma ve çiğneme fonksiyonunda önemli görevleri vardır. Kafanın diğer eklemleri ise oynamaz eklem olup, birinci planda; beyin, omurilik gibi hayati organların korunması için kemikleri birbirine tutunmasını sağlar.

Boyun bölgesinde bulunan önemli eklemler; art kafa kemiği ile 1. omurun yaptığı eklem ve 1. omurla 2. omurun yaptığı eklemlerdir. Bu eklemler özellikle kafanın rotasyon, fleksiyon ve eksiyon hareketlerinde önem rol oynar.

Baş-boyun Kasları

Baş ve boyun kasları şunlardır:

–Mimik Kasları (Yüz kasları - m. faciales)

–Çiğneme Kasları

–Yüzeyel Boyun Kasları

–Orta Plan Boyun Kasları

–Derin Plan Boyun Kasları

Baş kasları, yüz kasları ( musculi faciales) ve çiğneme kasları olmak üzere iki grupta incelenir. Boyun kasları, boyun ile alt çene arasında ince ve yassı şekilde bulunan kaslardır. Bunlar ağız tabanını oluşturur. Mimik kasları yüz ifadesinin oluşumunu sağlar. En önemli mimik kasları yüz çevresinde, dudaklarda ve yanaklarda bulunur.

12.2. Baş-Boyun Solunum Sistemi Anatomisi

Üst solunum yolları

Burun

Üst solunum yollarının temel organı olan burun, solunum yolu olmasının yanı sıra içinde bulunan özel mukoza sayesinde “koku organı” olarak da fonksiyon görür.

Yutak

Yutak solunum ve sindirim sisteminde görevli bir organdır. Solunum sistemi ile sindirim sistemini birbirinden ayıran bölümdür. Solunum ve sindirim organıdır. Burun ve larinks arasındaki geçiş yoludur. Ağız ve yemek borusu arasındaki yemek geçişini sağlar ve reflex ile kapanır.

Yutak; Yaklaşık 12–14 cm uzunluğunda, kas ve zarlardan yapılmıştır. 3 bölümden oluşmuştur;

-Burun Bölümü

-Ağız Bölümü

-Gırtlak Bölümü

Gırtlak

Gırtlak (larynx), solunan havanın alt solunum yollarına geçişini ve sesin oluşumunu sağlar.

Gırtlağın Yapısı:

Birbirine kas ve zarlarla bağlı olan kıkırdaklar bulunur. Bu nedenle gırtlak devamlı açık ve hava geçişine izin verilir. Gırtlağın yapısında birçok kıkırdak olup bunlardan tek olan kıkırdaklar daha büyük ve önemlidir.

Larynx’in tek kıkırdakları

•  Cartilago thyroidea (kalkan şeklinde kıkırdak= tiroit kıkırdak)
•  Cartilago cricoidea (yüzük şeklinde kıkırdak=krikoit kıkırdak)
•  Cartilago epiglottica (yaprak kıkırdak)

*Cartilago arytaenoidea

 Cartilago cuneiformis:

Uygulamalar

Baş İskeleti

Beyin, duyu organları, solunum ve sindirim sistemlerinin başlangıç bölümlerini dış etkilere karşı koruyan kemiklere baş kemikleri denir.

Baş bölgesinde, 14’ü kafada, 14’ü yüzde ve 1 adet kemik dilin tutunduğu hyoid (dil kemiği) olmak üzere (kulak kemikleri dahil) toplam 29 adet kemik bulunur. Baş kemikleri kafatası ve yüz kemikleri olarak 2 bölümde incelenir.

Kafatası Kemikleri; tek olanlar frontal (alın kemiği), etmoid (kalbur kemiği), sfenoid (temel kemik) ve oksipital (art kafa) , çift olanlar ise, şakak kemiği (temporal) ve duvar kemiğidir.

Ossa cranii-ossa krani: Baş iskeletinin bütününü meydana getiren kemiklerdir.

•Alın kemiği (os frontale - frontal kemik)

•Duvar kemik (os parietale - paryetal kemik)

•Art kafa kemiği (os occipitale - oksipital kemik)

•Şakak kemiği (os temporale - temporal kemik)

•Temel kemik (os sphenoidale - sfenoid kemik)

•Kalbur kemik (os ethmoidale - etmoid kemik)

Yüz Kemikleri (Viscerocranium Kemikleri- Ossa Faciei)

•Üst çene kemiği (maxilla - maksilla)

•Elmacık kemiği (os zygomaticum - zigomatik kemik )

•Burun kemiği (os nasale - nazal kemik )

•Gözyaşı kemiği (os lacrimale - lakrimal kemik)

•Damak kemiği (os palatinum - palatin kemik)

•Alt boynuzcuk kemiği (concha nasalis inferior - konka nazalis inferior)

•Sapan kemiği (vomer - vomer)

•Alt çene kemiği (mandibulae - mandibula)

•Dil kemiği (os hyoideum - hyoid kemik)

Sinus Ve Paranazal Sinus

Sinüs: Duvarları solunum epiteli ile kaplı havalı kemik boşluklarıdır. 4 adet bulunur;

•Sinus frontalis

•Sinus maksillaris

•Sinus ethmoidales

•Sinus sphenoidalis

Boyun Omurları

Omurga 33 omurun (vertebrae) birleşmesiyle oluşur. Yetişkinde omurga, 26 adet bağımsız kemikten oluşur. Omurlar birbirlerine discus intervertebralis (omurlar arası disk) lerle bağlanmıştır. Omurga yetişkin bir erkekte 70 cm, kadında 60 cm’dir. Omurganın boyun bilgesinde 7 adet boyun omuru yer alır. 1. Boyun omuruna Atlas, 2. Boyun omuruna axis denir

Uygulama Soruları

1.Boyun omurları hakkında kısaca bilgi veriniz.

2.Kafatası kemiklerini sayınız.