Mandibula Anatomisi

 

Mandibula anatomisi, diğer adı alt çene anatomisidir. Alt çene kemiği olan mandibula kafa ve yüz kemikleri arasında en önemli olanıdır. Mandibula anatomisi 15 ayrı bölümü vardır. Bunlar; condylar (çene eklem) baş, condylar boyun kısmı, pterygoid fovea, coronoid process, ramus, oblik çizgi, gonial açılanma, alveolar parça, corpus ya da gövde, mental foramen, mandibula kemiği alt sınırı, mental protuberance, mandibular foramen, üst ve alt mental çıkıntılar, sigmoid (mandibular) notchtur. 

Mandibula anatomisinde ramus ve corpus veya gövde olarak adlandırılan iki önemli kısım bulunmaktadır. Ramus, çene kemiğinin temporal kemik ile eklemini oluşturmaktadır ve çiğnemeye yardımcı olan kasların yapışık halde bulunduğu bölümdür. Corpus ve ya gövde ise dişlerin olduğu ana gövde kısmıdır. Mandibulanın alt dişlerin yerleşmiş olduğu alveolar yapılar yaşla birlikte dişlerin dökülmesiyle kaybolmakta ve corpus atrofiye uğramaktadır.

Mandibula anatomisinde gonial açı(Ar-Go-Me) nedir?

Gonial açı (Ar-Go-Me) mandibulanın estetik değerlendirilmesini ifade etmektedir. Bu açı mandibulanın ramusunun arka sınırıyla mandibulanın alt kenar sınırı arasındaki açıdır. Mandibular ramusu ile gövdesi arasındaki ilişkiyi ifade etmektedir. Bu açı erkeklerde 124 derece iken kadınlarda 122 derecedir. Gonial açı nasion - gonion çizgisi yardımı ile alt ve üst olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır. 

Bu açının üst kısmı ramusa alt kısmı ise mandibulanın gövdesine aittir. Gonial açının büyümesi veya küçülmesine göre estetik değerlendirmeler ve tanımlar kullanılmaktadır. Bu açının büyümesine mandibulanın arkaya büyümesi yani posterior mandibular growth, açının küçülmesine ise mandibulanın öne büyümesi yani arterior mandibular growth denmektedir.

 Mandibulada gonial açının değerlendirilmesinde 7 alanda klinik değerlendirme yapılmaktadır. Bunlar; condylar başın pozisyonu, mandibular kanalın konturu, mandibula alt sınırının şekli, çene konturu ve projeksiyonu, alt ve üst ön kesici dişler açısı ve ön-alt yüz yüksekliğidir.

Mandibula anatomisinde mandibula kemiği alt sınırı nedir?

Mandibula estetiği değerlendirilmesinde mandibula alt sınır değerlendirilmesi önemli rol oynamaktadır. Bu alt sınır yüz alt kısmını boyundan ayıran sınırdır ve bu alan görsel ve el muayenesi ile değerlendirilmelidir. Mandibula alt sınırını mandibula kemiği ve üzerindeki yumuşak doku belirlemektedir. 

Mandibula alt sınırını etkileyen üç adet kemiksel faktör vardır. Bunlar; gonial açı, mandibula alt sınırı açısı ve mandibula gövde uzunluğudur. Mandibula alt sınırını etkileyen yumuşak dokuyla ilgili faktörler ise boyunda yağ dokusu ve yüzün alt kısmına ait yumuşak dokulardır. Mandibula gövde uzunluğu, gonion-pogonion mesafesine denmektedir. Bu mesafe normalde erkeklerde 87 mm'dir. 

Bu mesafenin 70 mm'den küçük olması burada yapılacak operasyon kararını etkilemektedir. Buradaki mesafenin azlığı aslında mandibulanın gövde uzunluğunun % 80'den çok daha fazla azalmasını ifade etmektedir. Mandibular micrognathia (küçük madibula olarak tanımlanmaktadır) mandibula ramusu ve gövdesinden kaynaklanmaktadır. Mandibular hipoplasia ramus veya gövdesini etkilemektedir. Bazı sendromlara bağlı mandibular yetersizlikler ise kısa mandibular ramustan kaynaklanabilir.