Bakır sülfat: Bakır sülfatın diğer adı küprik sülfat olarak bilinir. Kimyasal formülü cuso4 ifade edilen bir bileşiktir. Tuzun hidrasyon derecelerine bağlı olmasına göre bir dizi bileşikleri mevcuttur. Susuz şekilde açık yeşil ya da griye benzeyen bir toz olmasına rağmen en çok bilinen Pentahidrat formu parlak mavi renktir. Çok az miktardaki Pentahidrat çevreye oldukça fazla zarar verebilir.
Cildi ve gözleri tahriş edebilir. Yutulduğunda ise boğaz tahrişine yol açar. Bakır sülfat oktahedral moleküler, geometri ve paramanyetik özelliğe sahiptir. Ekzotermik olarak suda çözümlenmeleri (cu(h2o)6) kompleksini oluşturur. Bakır sülfat kimyasal anlamda göz taşı ya da mavi vitri yol olarak da bilinir.
Doğada nasıl bulunur?
Bakır sülfat, kimyasal olarak bakır oksit sulandırılmış sülfirik asit yada bakır metalinin derişik sülfürik asit ve sıcaklık ile muamele edilmesi sonucunda oluşur. Derişik sülfürik asidin yükseltgen etkisinden uzaklaşmak ve verimliliğini arttırmak için tepkime koşullarında değişikliğe gidilerek sulandırılmış sıcak sülfirikasiti ve yükseltgen olarak da bol miktarda hava ile reaksiyona geçirmesi ile üretim gerçekleşir. Bakır sülfatın susuz formu Kalkosiyanit olarak bilinir ve doğada nadir olarak bulunmaktadır. Hidratlı bakır sülfat olarak da heptahidrat olarak bilinir.
Kimyasal tepkimeleri nasıl oluşur?
Bakır sülfat pentahidrat erimeden önce 180 derecede bozulur, 63 derecede bulunan bu iki su formülünü, daha sonra 109 derecede iki formülü ve son olarak da bu iki su formülünü 200 derecede kaybeder. Bakır sülfat 650 derecede kükürtdioksit ve bakır oksit halinde bozulur. Bakır sülfat farklı derişik hidroksit asit ile tepkimeye girer. Tepkime sonucunda çözeltisinin mavi rengi tetrachloroethylene oluşmasından dolayı yeşil rengini alır.
Geri dönüşüm için biriktirilen bakır klima boruları, telefon kabloları gibi saf bakır odasından başlayarak bakır sülfat üretilebilir. 1 kilo ağırlığındaki bakır sülfat yapmak için 250 gram elektronik saflığından bakır sülfirik asit eritilir. Mavi renkli bir çözelti oluşur. Çözeltideki bakırın yüzde 33'ere çıkması için normal hava şartları yeterli değildir. Sülfirik asit ve içinde bulunan metalik bakır malzeme ısıtılarak bakırın sülfirik asit de daha etkili bir şekilde erimesini sağlar.
Erime sırasında bol miktarda oksijen verilerek kazanının içindeki metalik bakırın yüzeyinin oksitlenmesi ve oksitlenen yüzeyin sülfirik asit çözeltisi daha hızlı erimesine sağlayacaktır. Sülfirik asit daha etkili bir şekilde bakır eridebilir. Bunun yapılmasının amacı bakırın sülfirik asit çözeltisinde erimesini sağlamaktır. Bu işlemi yaparken oldukça uzun bir süre gereklidir. Süreyi kısaltmak için nitrik asit katılabilir.
Bakır sülfat nerelerde kullanılır?
Bakır sülfat fungisit, herbisit, pestisit olarak kullanılabilir. Funguslar yüksek düzeydeki iyonlarını rahatlıkla uyum sağlayabilir. Kireç ile buluştuğunda bordo bulamac; sodyum karbonat ile karıştığında ise burgonya bulamacı olarak isimlendiren ve genellikle bağlardaki ve meyve bahçelerindeki mantar hastalıkları ile mücadele amacıyla zirai ilaçların kullanılmasında etkin maddedir.
Bahçe bitkileri yetiştiriciliğindeki fidelerde mantar hastalığını çökerten bakır sülfat ile amonyum karbonat karışımı olan cheshunt bileşiminin hazırlanması ayrı bir birleşim alanına girer. Su borularının işgalci sucul bitkilerin köklerine karşı herbisit olarak bakır sülfat kullanılır. Yosun giderici şeklinde yüzme havuzlarında temizleyici olarak kullanılır.
Genellikle bakırların çok düşük konstrasyonları ile alg türü kontrol edebilir. Seyreltik şeklindeki sülfat çözeltisi akvaryumda yaşayan balıklar parazit enfeksiyonları tedavisinde kullanılır. Ayrıca akvaryumlarda bulunan salyangozları öldürmek için de bakır sülfat çözeltisi kullanılabilir. Bakır sülfat, balıklar için oldukça zehir içeriği bulunduğu için dozajına dikkat etmek gerekir. Esherichia coli gibi bakterilerin büyümesini engelleme de oldukça etkilidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder