İnsan Anatomisi

 

İnsan anatomisi, vücudun normal şeklinin, yapısının, vücuttaki organların, organlar arasındaki görev ve yapısal ilişkilerin meydana getirdiği bir kavramdır. İnsan vücudu hücre denilen en küçük yapısal ünitelerin, oldukça karmaşık fonksiyonları yapabilecek şekilde birliktelik oluşturmasıyla meydana gelmiştir. 

Hücrelerin grup haline gelmesiyle dokular, dokuların belli bir işlevi yerine getirmek için birleşimiyle organlar meydana gelir. Yapısal farklılıkları olan organların bir arada olmasıyla da, işlevsel bütünlüğe sahip olan sistemler oluşur. İnsan anatomisi bu yapıların işlevlerini, diğer yapılarla bağlantılarını ortaya koyar.

İnsan anatomisi içindeki değişkenler

İnsanların dış görünüşünü değerlendirerek, hepsinin yanı özelliklere sahip olmadığı uzmanlar tarafından belirtilmektedir. Genellikle insan anatomisi incelenirken yetişkin erkek yapısının özellikleri değerlendirilir. Kadınlardaki anatomik farklılıklar bunun dışında belirtilir. Her insanın fiziksel ayrıntıları incelendiğinde, diğer insanlardan farklı olduğu görülür. Belli bir topluluktaki insanlarda belirlenen az sayıdaki farklılık, toplumlarda değerlendirildiğinde bunların daha belirgin olduğu görülür.

İnsan anatomisi içinde vücut yapısında farklılığa neden olan unsurlar, cinsiyet, yaş, ırk, genetik etkenlerle, çevresel etkenlerden kaynaklanır. Bunların arasında anatomik yapıyı farklılaştıran en önemli iki özellik cinsiyet ile yaştır. Ayrıca dış görünüşte yani vücudu saran cilt, göz, saç rengi farklılığına neden olan ırksal özellikler bulunmaktadır. Fakat cilt ile ilgili olan farklılıklar görecelidir. Dış görünüşte cilt dışında kalan diğer yapısal özellikler tüm ırklarda benzer özellikler taşımaktadır.

İnsan anatomisinde vücut yapısında cinsiyetler arasında olan en belirgin özellik ise, üreme organlarındaki farklılıktır. İnsanlarda yaş faktörünün aynı seviyede olduğu düşünüldüğünde, her toplumda ortak olduğu halde kişiden kişiye değişkenlik gösteren bir özellikte boy, vücut ağırlığı, merkezi sinir sistemi kitlesi, vücut kitlesi gibi özelliklerin erkeklerde daha belirgin, yüksek düzeyde olmasıdır.

 Bunların farklı olmasını temelde kas iskelet sistemindeki yapısal özellikler etkiler. Erkeklerde kadınlara göre daha geniş omuzlar, daha dar olan kalçalar dikkat çeker. Kadınların cilt altı yağ dokusu erkeklere göre daha kalın olur ve yağ dokusunun vücutta dağılımı da erkeklerle farklıdır. Dağılım erkeklerle kıyaslandığında açısal değil, kadınlarda yuvarlak hatlı olan vücut yapısına yol açar. Erkekler ve kadınlar arasında en fazla dikkat çeken özelliklerden olan yüz görünümü, saçların yapısı ve boyun çıkıntısıdır.

İnsan anatomisi genetik faktörler nedeniyle de şekillenebilir. Normal bir yaşam süren, anatomik yapısındaki küçük değişimler olan kişilerde de diğer kişilerin özellikleri bulunabilir. Mesela tek böbrekli olma, altı parmaklı olma gibi özellikleri bulunan küçük topluluklara rastlanabilir.

Bunların dışında büyüme aşamasında farklı beslenme düzeni, yapılan fiziksel aktiviteler gibi çevresel faktörlerde insan anatomisinde farklılaşmaya neden olabilir. Mesela iyi beslenen kişiler, beslenmesi düzensiz olanlardan, yoğun spor yapanlar yapmayanlardan farklı anatomik yapıya sahip olabilir.