Karaciğer Anatomisi

 

Karaciğer Anatomisi; Karaciğer sağda bulunan, diaframın hemen altında yerleşmiş bir şekilde yer alan ve Glisson ismi verilen bir kapsül ile örtülü olan organımızdır. Bu periton, karaciğerin yalnızca arka ve alt kısmında inferiyor vena kava ve hepatik venlere yakın bir kısmını örtmez. Karaciğer insan vücudunda yer alan en büyük salgı bezidir. Karın boşluğu içerisinde yerleşmiş olan bu organın, karın ön duvarındaki izdüşümünü incelediği zaman, bazı çevreleri kapladığını görülür.

Sağ hipokondriak çevrenin tümü, epigastrium çevresinin büyük kısmı ve sol hipokondriak, çevrenin bir kısmı. Normal ağırlığı yetişkin olan erkeklerde 1400 ve 1600, yetişkin olan bayanda ise 1200 ve 1400 gramdır. Canlı olan bir karaciğerde yaklaşık olarak 850 gram kan eklenmektedir. Karaciğeri yerinde tutan yapılar, ligamentum falciforme hepatis, ligamantum teres hepatis, gastro-hepatik ligament, hepaduodenal ligament, koroner ligamentler, triangular ligamentler, karın içi basınç.

Karaciğer karın içerisinde anatomik yerleşiminden sebep, künt travmalarda ön kot yayları, arka da vertebralar arasında sıkışarak yada karın içerisinde anatomik bağlarıyla sabit olduğu çevrelerden ayrılması biçiminde yaralanma meydana gelmektedir. Karaciğer, içerisinde middle hepatik venin seyrettiği ana hepatik fissür ile 2 sektöre ayrılır. Temel olarak 3 adet ana hepatik ven ve karaciğeri 4 adet segmente ayırır. Sağ ile sol karaciğer arasında yer alan anatomik bölünme çizgisi, safra kesesinin mediyal kenarından inferiyor vena kavanın posteriyorunun soluna doğru olan bir plan boyuncadır.

Karaciğer, portal triyadın dalları vasıtasıyla beslenen ve hepatik venler tarafından drene edilen karaciğer segmentlerin den meydana getirilen sektörlere ayrılır. Karaciğerin internal yapısı, hepatik venleri bulunduran hatların ayırdığı seri segmentlerin birleşmesi ile meydana gelir. Karaciğer, içerisinde middle hepatik venin seyrettiği ana hepatik fissür ile 2 kısım sektöre ayrılır. Sağ ve sol karaciğer portal fissüre göre ifade edilir, terim olarak arteriyel, portal vaskülarizasyon ile biliyer drenajdan bağımsız bir şekilde işlevlerini yerine getirir.

Ligamentum teresin solunda kalan karaciğer kısmını sol lob, ligamentum teresin sağında kalan kısmını sağ lob meydana getirir. Portal venöz ve hepatik arteriyel dallar, segmental organizasyona uyar ve segmentlerin içerisinde dağılır. Sektörler arası drenajı sağlayan hepatik venler, posteriyorda vena kavaya doğru birbirine yaklaşır ve karaciğer içerisine ana fissürü belirler. Umblikal ven, middle hepatik ven bağlanmasının ardından segment IVb’nin drenajını sağlar ve bu, segmenter rezeksiyonun başarısı için oldukça önemlidir.

Kaudat lob, posteriyora uzanan karaciğerin dorsal bölümüdür ve retrohepatik olarak vena kava inferiyoru sarar. Bu lobun, major vasküler yapıların arasında olması önemini yükseltir. Kaudat lobun kaudal kenarı, papiller meydana gelmesine sahiptir ve lobun kalan bölümüne yakın komşuluk vasıtasıyla yakınlaşır. %27 hastada olan bu meydana gelme büyüktür ve komputerize tomografide lenf nodu şeklinde değerlendirilebilir. Karaciğer 50.000 ve 100.000 arasında farklılık gösteren anatomik üniteden meydana gelir.

Her lobül merkezindeki venin etrafında silindirik olarak sıralanmış hepatositlerden meydana gelir. Lobulun bölgesinde 4 ve 5 portal yol yer almaktadır. Portal yollarda hepatik arteriyoller, portal venüller, safra kanalcıkları, lenfatikler ve sinirler bulunmaktadır. Asinus ismi verilen fonksiyonel karaciğer üniteleri ortadaki portal yol ve periferindeki sentri lobuler venleri ile tanımlanır. Portal yola yakın bulunan hücreler iyi oksijenlenir. Sentri lobuler vene yakın bulunan ise en az oksijen alan ve zararlı etkenlere en duyarlı olan çevredir. Karaciğer arteriyollerinden portal venüllerden gelen kan, hücre tabakalarının aralarına yerleşmiş olan kapiller fonksiyonu olan sinüzoidal kanallardan geçer. Sinüzoidler iki tip hücreden meydana gelir endotelyal hücreler ve kupfer. Disse aralığı sinuzoidal kapillerler ile hepatositler arasındadır.