Hamilelikte Aft

 

Hamilelikte aft ağız içinde sık sık yanak ve dudak mukozasında, dilin üstünde, damakta, diş eti üstünde rastlanan soluk sarı-kırmızı renkli epeyce ağrılı ülserleşmiş lezyonlardır. Toplumun %18- %20 az veya çok fazla aft problemi ile karşın karşıyadır. Bayanlarda erkeklere göre daha sık rastlanır. Aft genelde tek olarak seyretse de aynı zamanda ansızın çok alanda ansızın görülebilmektedir.

Aftın oluş nedenini kesinleştirmek amaçlı farklı araştırmalar yapılmıştır. Fakat aftın oluşumunu hızlandırıcı ve seyrini kötüleştirici pek çok etken faktör saptanmasına karşın oluş sebebi tam anlamıyla belirlenememiştir. Bu sebeple aft oluşumunu hızlandıran ve iyileşmesini geciktiren faktörlerden belirtmek olasıdır.

Aft oluşumunda hangi etmenler önemlidir?

Stres,

Günümüzde migren, fazla kan basıncı ve gastrit benzeri pek çok sağlık sorununun sebepleri içinde olan aft oluşmasının en ciddi nedenlerinden birisidir. Gebelerde premenstural gerginlik(adet öncesi aşama) da aft oluşumunu hızlandıran faktörlerdendir.

Yiyecek türleri,

Turunçgiller, sirke, turşu, patates cipsi, tuzlu ve baharatlı çerezler benzeri ağız mukozasını tahriş edebilen yiyecekler aft oluşumunu hızlandıran ciddi etmenler içinde sayılmaktadır. Bunların yanında birtakım bünyeler amaçlı alerjik olabilen siyah buğday, çavdar, arpa, çikolata, soya, kabuğu olan deniz canlıları, fındık, domates, birtakım patlıcan, elma, incir, peynir benzeri yiyecekle.de aft oluşumunu hızlandırırlar.

Travma,

Yanak, dudak ısırma ve dilin katı yiyecekler ile tahrişi ve sert diş fırçalama işlemleri ve iyi adapte olmayan protezlerin neden olduğu aft amaçlı uyumlu tabanın oluşmasına destekçi olurlar.

Diş macunu,

Diş macunlarının silme özelliğini artırmak amaçlı köpük yapıcı olarak yapılarına dahil olan "sodyum lauryl sulhate" maddesi yani SLS mukoza hücresinin yıkımını artıran tahriş edici bir kimyasaldır. SLS bu özelliği ile aft oluşumu açısından doğruca etkin durumda olan bir maddedir. Özellikle aft problemi olan bireylerin kullanabilmesi amaçlı daha az oranda (%1.25) SLS içerir diş macunları üretilmektedir. (Tom's of Maine Natural Toothpaste,Ağızdan-B Sensitive Fluoride Toothpaste.)

Sistemik hastalıklar,

Behçet Hastalığı: Retinit, jenital ülser, konjuktivit, lokositoz benzeri, pekçok sistemik bulgular yakınında ağız içinde meydana gelen tekrarlayıcı aftlarla kendini gösteren bir hastalıktır. Birçok malign ve otoümmin hastalıklarla beraber de tekrarlayıcı aftlar görülebilmektedir.

Hamilelikte aft ,

B12 vitamini ve demir noksanlığı, sigara içme, tütün çiğnemenin benzeri alışkanlıkların de aft oluşumuna katkıda yer alan ciddi etmenler olduğu bilinmektedir. Piyojenik granüloma, ağız içinde en fazla diş etinde ve dudakta görülmektedir. Gebelik ve doğum kontrolü hapları kullananlarda olduğu benzeri hormonsal değişikliklere ilişkili meydana gelen formuna granüloma gravidarum (gingivanın gebelik tümörü) ismi verilir. Genelde kırmızı mor renkte, üzeri ülsere, kanamalı 1 cm dolaylarında boyutlarda lezyonlardır. Genelde gebeliğin önce 3. ayından sonraki dönemlerinde oluşur. Aftlar ve aftöz ülserlerle, ağız içinde yara ve uçuk (herpes) benzeri öbür lezyonlarla, travmatik ülserlerle ayırt edilmesi gereklidir. Piyojenik granüloma oluşmasında etkin etmenler içinde ağız ve diş bakımının temizliğinin iyi olmaması, ağız içinde başka maddeler, diş taşları, gebelik ve öbür hormonsal farklılıklar sayılabilir.

Hamilelikte aft tedavisi,

Hamilelik sırasında piyojenik granülom genelde izlenir ve doğum esnasında ek olarak sonra fazla oranda kendi kendine iyileştiği görülmektedir. Kimi zaman çok kanamaya veya hastanın beslenememesine neden durumda olan lezyonlar cerrahi iyileştirme gerektirebilir. Bazı Durumlarda maligtine benzeri öbür patolojilerden ayırt etmek amaçlı de cerrahi iyileştirme ve patolojik analiz gerekebilir. Genelde gebelik sırasında operasyon seçim edilmez nedeni ise gebelik sırasında operasyon edilen olaylarda nüks ek olarak sık gelişir, hamilelikten ek olarak sonra operasyon edilenlerde nüksetme oranı nadirdir.