Arter Nedir ?

 

Arter, Arter bir tıp terimidir. Türkçe anlamı atardamardır. Arteri inşaat sektöründe yol tarif ederken ana yol yerine nan arter diye bahsederler fakat asıl gerçeği tıp terimi ve atardamar anlamındadır. Atardamarlar kalpten pompalanan kanı taşıyan boru sistemi olarak tanımlanır. 

Beyin, kaslar, bacaklar, karaciğer, deri ve karın içindeki tüm organlar (mide, bağırsak, karaciğer, dalak, böbrekler vb.) arter (atar damarlar) yoluyla taşınan kandan oksijen alır ve beslenirler. Periferik arter, kalp dışındaki diğer tüm doku ve organlara giden atardamarların kısmen veya tamamen tıkanmasına verilen genel isimdir. 

Arterler vücudumuzda özelikle ön kol, el bileği, el,parmak, ayak bileği ve ayak gibi organlarımızda cilt altında yüzeye doğru yakın ilerler. Bu bölgede olabilecek açık yaralanmalarda (trafik kazaları, kesici, delici, cam vb gibi) bu tür yaralanmalarda önemli kanamalara yol açabilir. 

Kanamalarda vücudun savunma mekanizması devreye girerek kanamanın hava ile temas edince faaliyete geçerek ve damar ucunu büzerek kanın pıhtılaşmasını sağlar. Ancak bu tür arter (atar damar) kanamaları olduğu için müdahale edilmelidir. Kalbin her atışında kan pompalanır ve kanama norma kesiklerden daha çok kanama yapacağından kanamaya müdahale edilmelidir. 

Hastanın kendisi veya yanında olan bir kişinin tampon yaparak kanamanın daha çabuk pıhtılaşarak durmasına yardımcı olunabilir. Arterinde görevi vücuda kan taşıyarak vücuttaki bütün organları besleyip organların düzenli bir şekilde çalışmasını sağlar. Arterlerin zarar görmesi tıkanması organlara kanla beraber yeterli miktarda oksijen taşınmaması organlarda bir takım zarar görerek yeterli çalışamazlar. 

Arter (atar damar) kanı kalpten alarak vücudun farklı bölümlerine taşırken, toplardamarlar vücudun faklı bölümünden kanı alıp kalbe taşırlar. Pulmoner arter kirli kanı, pulmoner ven temiz kanı taşır. Vücuttaki en büyük damar kanın kendisi aracılığıyla pompalanmasını sağlayan aort atardamardır. 

Bir takım kalıtsal hastalıklar (şeker, tansiyon gibi) hastalıklardan dolayı arterlerde sertleşme olarak damar tıkanmasına neden olur. Damar sertli kalbe gide arterlerin tıkanmasına neden olur ve kalp krizine neden olabilir.

Arter ile İlgili Hastalıklar: Periferik arter hastalığı ve koroner arter hastalığı arter hastalıklarına örnektir. Periferik arter hastalığı arterlerin yani atardamarların damar sertliği nedeniyle kısmen veya tamamen tıkanması ile oluşan hastalıklardır. 

Damar sertliğine neden olan faktörler periferik arter hastalığına da sebep olmaktadır. Periferik arter hastalığı aslında çok büyük belirtiler göstermese de bazı insanlarda belirtiler gösterebiliyor. Çok ciddi durumlarda istirahat ederken ayaklarda ağrı bile yapabiliyor. 

Bunun nedeni bacaklara ulaşan atardamarların tıkanıklığı yüzünden bacakların yeteri kadar oksijen ve kanla beslenemiyor olmasıdır. Ayrıca bir başka arter hastalığında kalbi besleyen atardamarlar yavaş yavaş daralırlar bunun sonucunda koroner arter hastalığı oluşur. Tek farkları periferik arter hastalığının kalp damarları hariç diğer bütün damarlarda meydana gelebiliyor olmasıdır. 

Bu hastalıkları meydana getiren faktörler hemen hemen aynıdır. Her iki hastalık görüldüğünde de uzman bir doktora danışılması gereklidir.