Vertebral Arter Nedir ?

 

Vertebral Arter, insan beynini besleyen omurganın iki yanında bulunan 4 ana damarlardan ikisi olarak bilinmektedir. Beynin arka tarafında omurganın her iki tarafında bulunan damarlara vertebral alter damarları diye bilinir. Vertebral alter damarlar kafa tasından yukarı çıkış yolunda bir merkezde birleşerek insan için çok önemli olan beyin sapını besleyen baziler arteri oluşturan damarlardır. 

Bu önemli iki damar kafa tasında bulunan beyincik, beyin sapı ve beyinde bulunan görme merkezlerini besleyen çok önemli damarlardır. Beyinde iki adet bulunan vertebral alter damarları doğuştan bir tanesi ince yapılı olmaktadır. Bu damarlarda görülen hastalıklar arasında damarlarda daralma söz konusu olmaktadır. 

Vertebral arterlerde çok şiddetli daralma söz konusu olmaktadır bu daralma ile birlikte beyin sapında ve beynin arka kısmında beslenmeme söz konusu olmakta ve bu tür beslenmeme ile ortaya çok çeşitli sorunlar çıkmaktadır.

Vertebral Arter Daralma Belirtileri

Vertebral artelde vertebrobaziler yetmezlik diye bilinen hastada baş dönmesi ve atardamar debisi sorunları gibi belirtiler gözlemlenmiştir. Ayrıca bu rahatsızlık çoğu zaman meniere rahatsızlığı yani iç kulak problemli hastalar veya vertigo denilen yine iç kulak ile alakalı sağlık sorunları ile şiddetli baş dönmelerine sebep olmaktadır. 

Vertebral artellerde görülen daralmalar ile damarların yeteri kadar beslenememesi ve beslenme bozuklukları oluşturması sebebi ile beyincik ve beyin sapının sağlıklı işlemediği görülmektedir. Birde vertebral arterin köken aldığı kolu besleyen damarın daralması sonucunda daralma olan kolun çalıştırılması sonucunda kolun kan ihtiyacı artmakta ve ihtiyaç duyulan kan sağlanamamakta ve bu duruma bağlı olarak hastada şiddetli baş dönmeleri, gözlerde kararma, bayılma ve fenalık hissi belirtileri görülmektedir.

Vertebral Arter Tanısı

Vertebral alter tanısı için genellikle kullanılan yöntemler arasında renkli görüntüleme olarak bilinen Doppler ultrasonografi yapılmaktadır. Ayrıca tanı için vertebral artellerde debi ölçümü yapılarak yetmezlik olup olmadığı tanısı konulmaktadır. Fakat bu yapılan incelemeler hastalığın tanısı için maalesef yeterli olmamaktadır. 

Son yıllarda oldukça çok kullanılan yöntemler olarak beyin damarlarının MR(Manyetik Rezonans) ve BT (Bilgisayarlı Tomografi) kullanımı ile yapılmaktadır. Yapılan bu incelemelerde sonuç vermez ise tanı için son olarak DSA denilen anjiyografi yapılmaktadır. DSA omurga hareketlerine bağlı daralma gibi nadir görülen hastalıklarda uygulanan görüntüleme yöntemi olarak bilinmektedir.

Vertebral Arter Tedavisi

Vertebral artel hastalığının tedavisinde öncelikle damarların darlığı çok ileri derecede bulunmuyor ise özellikle hastaya kan inceltici ilaçların verilmesi ile başlanmalıdır. Fakat damarlardaki daralmalar ileri derecede bulunuyor ise beyin sapı beslenmesi sağlanamıyor ise uygulanacak tek tedavi yöntemi olarak stentleme tedavisi uygulanmalıdır. Tedavi aşamasına karar verilmesi için bazı bulguların saptanması gerekmektedir. Bu bulgular arasında

• Beyin MR ile damarların daralma noktaları belirlenmeli ve yeterli beslenme sağlanıp sağlanmadığı belirlenmelidir.
• Hasta üzerinde klinik belirtiler ve hastalık öyküsü ayrıntılı incelenmelidir.
• Damarlarda oluşan daralma derecesi saptanmalıdır.
• Beyinde bulunan diğer damarların durumu ve beyin damarları arasındaki bağlantılar değerlendirilmelidir.