Zatürre Çeşitleri Nelerdir ?

 

Zatürre Çeşitleri

1. Enfeksiyon Kaynağına Göre Zatürre Türleri

Zatürre, enfeksiyona neden olan mikroorganizmanın türüne bağlı olarak sınıflandırılabilir:

a. Bakteriyel Zatürre

• Nedenleri: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae gibi bakteriler en yaygın nedenlerdir.
• Belirtileri: Yüksek ateş, balgamlı öksürük, göğüs ağrısı ve hızlı nefes alıp verme gibi belirtiler görülür.
• Tedavi: Antibiyotikler genellikle etkili bir tedavi sağlar.

b. Viral Zatürre

• Nedenleri: Grip virüsü (influenza), respiratuar sinsityal virüs (RSV), adenovirüs ve koronavirüs gibi virüsler.
• Belirtileri: Hafif ateş, kuru öksürük, halsizlik ve nefes darlığı.
• Tedavi: Antiviral ilaçlar ve destekleyici tedaviler uygulanır.

c. Mantar Zatürresi

• Nedenleri: Histoplasma, Cryptococcus, Aspergillus gibi mantarlar.
• Risk Grupları: Bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde daha sık görülür.
• Tedavi: Antifungal ilaçlar kullanılır.

d. Mikoplazma Zatürresi

• Nedenleri: Mycoplasma pneumoniae adlı bakteriyel bir ajan.
• Belirtileri: Hafif seyirli olup, soğuk algınlığına benzer belirtilerle başlar.
• Tedavi: Spesifik antibiyotikler gereklidir.

e. Aspirasyon Zatürresi

• Nedenleri: Yiyecek, sıvı, mide asidi veya yabancı cisimlerin akciğerlere kaçması.
• Belirtileri: Hırıltılı nefes, öksürük ve nefes darlığı.
• Tedavi: Antibiyotikler ve destekleyici tedavi.

 

2. Ortama Göre Zatürre Türleri

Enfeksiyonun geliştiği ortam da zatürre türlerinin sınıflandırılmasında önemlidir:

a. Toplum Kökenli Zatürre (TKZ)

• Tanım: Hastane dışında gelişen zatürre türüdür.
• Nedenleri: Genellikle Streptococcus pneumoniae ve viral enfeksiyonlar.
• Risk Grupları: Her yaş grubunda görülebilir.

b. Hastane Kökenli Zatürre (HKZ)

• Tanım: Hastanede yatış sırasında, özellikle yoğun bakımda gelişen zatürre türüdür.
• Nedenleri: Multirezistan bakteriler (örneğin, Pseudomonas aeruginosa, MRSA).
• Risk Grupları: Yoğun bakım hastaları, ventilatör kullananlar.
• Tedavi: Güçlü ve geniş spektrumlu antibiyotikler gerektirir.

c. Ventilatörle İlişkili Zatürre (VİZ)

• Tanım: Mekanik ventilasyon kullanan hastalarda gelişir.
• Nedenleri: Solunum cihazı yoluyla bakterilerin akciğerlere ulaşması.
• Tedavi: Özel antibiyotik tedavisi ve cihaz hijyenine dikkat edilmesi gerekir.

3. Seyrine Göre Zatürre Türleri

Hastalığın süresi ve şiddeti, zatürre türlerinin belirlenmesinde önemlidir:

a. Akut Zatürre

• Tanım: Ani başlangıçlı ve hızlı seyirli zatürre türüdür.
• Nedenleri: Genellikle bakteriyel enfeksiyonlar.
• Tedavi: Hızlı müdahale ve antibiyotik tedavisi gerektirir.

b. Kronik Zatürre

• Tanım: Uzun süren, yavaş ilerleyen bir zatürre türüdür.
• Nedenleri: Tüberküloz, mantar enfeksiyonları veya bağışıklık sistemi bozuklukları.
• Tedavi: Altta yatan nedenin tedavisi önemlidir.

4. Bağışıklık Sistemine Göre Zatürre Türleri

Bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde zatürre farklı şekillerde ortaya çıkabilir:

a. Bağışıklık Sistemi Güçlü Bireylerde

• Enfeksiyon genellikle hafif seyreder.
• Toplum kökenli zatürre daha yaygındır.

b. Bağışıklık Sistemi Zayıf Bireylerde

• Şiddetli ve hayatı tehdit edici olabilir.
• Mantar zatürresi ve fırsatçı enfeksiyonlar daha sık görülür.

 

Zatürre Tanısı ve Tedavisi

Zatürre tanısı genellikle fiziksel muayene, röntgen, kan testleri ve balgam analizi ile konur. Tedavi, zatürre türüne bağlı olarak değişir:

• Bakteriyel Zatürre: Antibiyotikler.
• Viral Zatürre: Antiviral ilaçlar ve destek tedaviler.
• Mantar Zatürresi: Antifungal ilaçlar.
• Destekleyici Tedavi: Oksijen tedavisi, sıvı desteği ve ateş düşürücüler.

Zatürre, farklı nedenlere, ortamlara ve bağışıklık sistemine bağlı olarak çeşitli türlerde ortaya çıkabilir. Her zatürre türü, kendine özgü belirtiler ve tedavi yöntemleri ile karakterizedir. Erken teşhis ve uygun tedavi, zatürrenin kontrol altına alınmasında kritik öneme sahiptir. Zatürreden korunmak için aşılar, hijyen önlemleri ve bağışıklık sistemini güçlendiren yaşam tarzı değişiklikleri büyük önem taşır.

Zatürre çeşitleri, Zatürre hastalığının diğer adı Pnömonidir. Bu hastalık virüs, bakteri, mantar veya kimyasal tahriş edicilerden kaynaklanan akciğer iltihabıdır. Hava keseciklerinin irin ve başka sıvı ile dolmasına yol açan ciddi bir enfeksiyon veya iltihaptır.

 

Hastalığın belirtileri neredeyse herkeste aynı ilerleme gösterirken tedavi şekilleri ve yöntemleri değişiklik göstermektedir. Zatürre hastalığına neden olabilecek ortalama yüz adet farklı mikrop vardır. Bunlar genellikle hava, su, toprak ve vücudumuzda vardır.

 

Zatürrenin çeşitleri;

• Bakteriyel zatürre: Bu tür zatürrelere çeşitli bakteriler neden olur. Bu zatürre çeşidinin en yaygın olanı ise Streptokok pneumoniae adı verilen bakteridir. Hastalığın görülme döngüsü, yaşlılık, malnütrisyon ve ya bağışıklık sistemi zayıfladığı zaman oluşur. Böyle durumlar zatürre bakterilerin üremesine fırsat veren durumlardır. Bakteriyel zatürre her yaştan kişiyi etkileyebilir. bakteriyel zatürre kendi içerisinde de türlere ve çeşitlere ayrılır.
• Lejyoner hastalığı: Genellikle bu tür bir zatürre çeşidi bakterisi suda büyüyerek gelişme gösterir. Özellikle büyük binalardaki havalandırma sistemlerinde kendilerine yer edinen bu bakteri sigara içenlerde de görülebilmektedir.
• Pönomokokkal zatürre: Bakteriyel zatürrenin bir çeşididir. Ortalama her be bakteriyel zatürrenin üçü bu bakteriden oluşan zatirredir.
• Aspirasyon zatürre: Havuz suyu, balgam veya kusma esnasında yanlışlıkla yutulmadan dolayı yakalanabileceğiniz bir zatürre çeşididir. Bu yolla mikroplar karaciğere yerleşerek hastalığı meydana getirir. Bu tür zatürre hastalıkları genellikle yutkunma güçlüğünden kaynaklı hastalıklarda yaşanır.
• Viral zatürre: Bir virüs zatürre çeşididir. Bu tip grip virüsleri ve çeşitli virüsler tarafından oluşan zatürrelerdir. Tüm zatürre sorunlarının üçte birinden bu virüs sorumludur. Viral zatürrenin ilk belirtileri bakteriyel zatürre ile aynıdır. Belirtilerinde kötüleşen öksürük, artan nefes darlığı vardır.
• Mikoplazma zatürre: Bu zatürre çeşidi diğer türlerden farklı fiziksel belirtileri ve normal belirtileri vardır. Hastalık tıp dilinde atipik etken olarak adlandırılır. Genellikle bu zatürre çeşidi tüm yaş grupları üzerinde etkilidir. Hafif ve yaygın zatürreye neden olur. Gösterdiği semptomları, mukus üretilmesine neden olan ciddi bir öksürüktür.

Diğer zatürre çeşitleri ise insanlarda daha az yaygındır. genellikle sıvı, gıda,toz, mantar ve gaz teneffüs edilmesi gibi nedenlerden oluşabilmektedir. Bu zatürrelerden mantardan kaynaklı olanına Fungal zatürre denir. Günümüzde zatürre hastalığı gelişmiş ülkelerde neredeyse sıfır denecek kadar az bir seviyede seyretmektedir.

 

Ama dünyanın halen fakir ve yoksul olan bir çok ülkesinde de insanlar bu hastalıktan dolayı yaşamını sürdürmektedir. O yüzden çaresi olan ve çok çabuk tedavi edilebilecek bu tür hastalıkların yaşanmaması için dünya insanlarının ülke gözetmeden birbirine destek olması gerekir. Sağlıkla kalın.