Bakterilerde konjugasyon, hücre temasıyla bakterilerin arasında meydana gelen genetik özellik aktarımıdır. Bu yatay gen transferi mekanizması olarak işler. Genellikle üremenin benzeri olarak değerlendirilse de, burada eşey hücrelerin birleşmesi ve zigot oluşturması bulunmaz. Sadece verici hücreden alıcı hücreye malzeme aktarılmaktadır. Bakteri konjugasyunu olması için, verici olan bakterinin konjugatif olması yani hareket ettirilebilir genetik unsurun olması gerekir.
Bu genellikle konjugatif plazmit olur. Bunların çoğu alıcı hücredeki benzer bir piramidi anlayabilir.
Genetik bilginin aktarıldığı hücreye faydalı olabilir. Hücreye antibiyotik direnci sağlayabilir, ortamdaki besin maddesini sindirecek enzimin sentezlenmesine yardımcı olabilir. Fakat bunlar bakterinin genetik parazitleri şeklinde, konjugasyon ise bu elemanları kendisini yeni konaklara aktarabilmek için evrimleşen mekanizma şeklinde algılayabilir.
Konjugatif plazmidlerin prototipi E plazmidi ya da diğer adıyla F plazmididir. Bakteri kromozomuna entegre olurlar. Kendisinin oriT denilen ikileşme merkezi vardır. Bir bakteride entegre olan ya da serbest bulunan tek F plazmidi bulunabilir. Buna F pozitif denmektedir. F plazmidi trb ile tra denilen konulara sahiptir. 33 kilo baz çifti uzunluğunda, 40 genden meydana gelirler. Tra konumunda pilin geni ile denetleyici genler olur.
Bunlarla F negatif bakterilere bağlanan piluslar meydana gelir.
Bakteri konjugasyon başladığı zaman relaksozom denilen protein kompleksi, transfer merkezi oriT de DNA ya çentik atmaktadır. F plazmid sistemde relaksozom Tral, TraM, TraY ile konak faktörü IHF den oluşmaktadır. T sarmalı transfer olduğunda çift sarmaldan ayrışır, alıcı bakteriyede 5 ucundan 3 ucuna doğru aktarım olur. Geriye kalan sarmal ikileşir, konjukasyonda bağımsız şekilde ya da hep birlikte ikileşmesine benzeyen şekilde gelişmektedir.
F plazmid eğer konak genome entegre olduysa, verici bakterinin kromozom DNA sıyla plazmid DNA sı birlikte aktarılabilir. Kromozomla birlikte DNA miktarının ne kadar aktarıldığı bakterilerin temas ettiği süreye bağlıdır. DNA aktarıldığında rekombinasyon yolu ile alıcı genoma entegre olur.
F plazmidli entegre olmamış hücre kültüründe genellikle 1-2 hücrede plazmid kromozoma entegre olur. Bunlar nadiren görülen kromozomal gen transferinden sorumlu olur. Entegre F plazmidi bakteri suşları izole edilerek saf kültür şeklinde çoğaltılabilir. Bunlar verimli şekilde aktarılırsa, Hfr olarak tanımlanır.
Bunlarda İlginizi Çekebilir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder